Er is iets merkwaardigs aan de hand in dit land. Daar waar ‘de traan’ bij menig gevoelig mens tot compassie leidt, werken deze tranen niet meer. De hoon om de overduidelijk geveinsde tranen van Kaag riekt naar leedvermaak. Aangezet door haar dochters, die plots politiek ingezet worden, maken haar geveinsde traan ongeloofwaardig. Iedereen doorziet het spel, behalve de laatsten der Mohikanen uiteraard, Paternotte, Sjoerdsma en wat Twitter-trollen met de laatst overgebleven D66-stemmers voorop. Kaag die aangeeft ‘verrast’ te zijn door het optreden van haar dochters, een dag later Twan Huys die aangeeft dat alles ‘uiteraard’ in overleg is gebeurd. Een moeder die beweert zich ernstig zorgen te maken over haar veiligheid, om vervolgens haar nooit getoonde dochters in de schijnwerpers te zetten. Hoe lang loog Kaag over haar invloed op de roemruchte NPO-documentaire vlak voor de verkiezingen ook alweer? Je zal er maar wéér intrappen…

De tranen van de toeslagenouders, de tranen van de zoveelste boerin wiens man een voortijdig einde aan zijn leven maakte, de tranen van de vissers wiens schip en toekomst door de sloophamer werd geveld, de tranen van uit huis geplaatste kinderen, de tranen van gezinnen die door Jeugdzorg zijn verscheurd, de tranen om verzakte huizen in Groningen, de tranen van de weduwen in Oekraïne en Rusland, de tranen van ouders wiens kinderen zich buiten moesten omkleden, de tranen van Nederlanders die de eindjes niet meer aan elkaar geknoopt krijgen of de tranen om de energierekening, ze werden en worden al jarenlang niet serieus genomen door dezelfde D66-kliek die nu om compassie vraagt.

De slachtoffers in de beerput van deze D66-kliek worden al jarenlang weggezet als ontkenners, anti-elite extremisten, rechtsradicalen, complotdenkers, anti-vaxers, nepnieuws-verspreiders, bruinhemden, nazi’s, wappies, Putin-vriendjes, agro-terroristen en meer van dat soort mensonterende termen. Ieder ‘debat’ wordt in de kiem gesmoord door de tegenpartij weg te zetten als incompetent en wordt vervolgens subiet ontmenselijkt. De tranen van al deze ontmenselijkten worden hautain weggewuifd, want de D66-kliek weet wat goed is voor de mensheid. Vanuit hun elitaire hoogmoed en bijbehorend Messias-complex dienen de volgers zich te onderwerpen aan het ware geloof, het enige ware D66-geloof. Anders volgt een resolute verbanning naar de kerkers der ongelovigen, gesteund door de D66-infiltranten bij de NPO en de reguliere pers.

De D66-kerk is echter leeggelopen, de volgers hebben hun heil ergens anders gezocht. Want vele volgers werden zélf slachtoffer van hun macabere heersers. De tenenkrommende hypocrisie van de D66-kerk die zélf geen vliegschaamte kent, die zélf het ene na het andere MeToo-schandaal onder het tapijt probeert te vegen, die zélf aan elkaar hangt van de intriges en ondemocratische rellen, die zélf nepnieuws voor waar aanneemt, heeft juist zélf teveel slachtoffers binnen de eigen gelederen veroorzaakt. De omgekeerde werkelijkheid presenteren als waarheid is het handelsmerk van D66. De democratie beschermen door onwelgevallige berichtgeving te verbieden, de samenleving beschermen door gezonde mensen te cancelen, de zomers die dan weer te nat en tegelijkertijd weer te droog zijn, gezwegen nog over gestreste regenwurmen die de uitkoop van boeren moet rechtvaardigen. Er is werkelijk geen touw aan vast te knopen.

En als die club dan om medeleven of compassie vraagt na zoveel leed te hebben veroorzaakt, dan wordt de spoeling dun. Want alleen met voldoende volgelingen heeft de D66-kerk de macht. En ook al heeft de D66-kerk tot in de diepste vezels van onze samenleving haar tentakels uitgespreid, zodra de hogepriesters van dit zogenaamd democratische genootschap aan hun eigen hypocrisie ten onder gaan, verlaten alle ratten met schaamte het zinkende schip. Dat proces is nu gaande: ‘Huilen is voor jou te laat’ zouden Corry en de Rekels zingen vanuit het oksaal van de D66-kerk.

Het Nederlandse kabinet is niet het enige dat het groeiende onbehagen in de samenleving probeert te framen als terrorisme. Waar de AIVD critici in de fascistische hoek probeert te duwen, pakt de Duitse regering op identieke wijze linkse protesten aan. De jongeren die zich op straat vastplakken in Berlijn tegen de opwarming van de aarde, doen de minister van Justitie denken aan ‘de jaren 20 en 30 van de vorige eeuw’, de periode van chaos waarin Hitler aan de macht kon komen.

Marco Buschmann is minister namens de liberale FDP en is met zijn 45 jaar een van de jongere ministers in de ‘stoplicht-coalitie’ van bondskanselier Olaf Scholz. De jurist kwam enkele jaren geleden als lid van de Bondsdag nog in het geweer tegen de avondklok en andere coronamaatregelen die op gespannen voet staan met de grondwet (hij diende zelfs een officiële klacht in bij het Bundesverfassungsgericht, het constitutionele hof), maar tapt nu uit een heel ander vaatje.

In een interview met een Duits persbureau vergeleek hij de geweldloze demonstranten met de knokploegen van communisten en nazi’s die een eeuw geleden om de macht knokten. “In de jaren 20 en 30 waren er in Berlijn straatgevechten, omdat mensen aan de linkse en rechtse politieke rand zich gemachtigd voelden om zich boven de rechtsorde te plaatsen en hun eigen ideeën met de vuisten af te dwingen”, zei de FDP-politicus tegen het Redaktionsnetzwerk Deutschland (RND). “Dit mag zich niet herhalen.”

“Bundesjustizminister Buschmann vergleicht die Aktionen der „Letzten Generation“ mit Straßenprotesten von vor 100 Jahren. „In den 1920er und 1930er Jahren gab es in Berlin straßenschlachtartige Zustände, weil sich Menschen am linken und rechten politischen Rand selbst ermächtigt fühlten, sich über die Rechtsordnung zu stellen und die eigenen Vorstellungen mit der Faust durchzusetzen“, sagte der FDP-Politiker dem Redaktionsnetzwerk Deutschland (RND). „Das darf sich nicht wiederholen.”

In het Duitse parlement ging ook de fractievoorzitter van de christendemocratische Beierse CSU-fractie tekeer: hij haalde de Rote Armee Fraktion erbij, de extreemlinkse terreurbeweging die vijftig jaar geleden dood en verderf zaaide met aanslagen en ontvoeringen. Zo werd in 1977 de Duitse werkgeversvoorzitter Hans-Martin Schleyer ontvoerd en wekenlang vastgehouden, de RAF verstopte hem onder meer in een benedenwoning in Scheveningen.

Dat komt in de verste verte niet in de buurt van wat de ‘Klimatkleber’ op hun geweten hebben, zoals de klimaatrebellen in Berlijn gedoopt zijn in de media, ‘klimaatplaktivisten’ in het Nederlands. Maar in de Bondsdag (waar links en rechts traditiegetrouw al verder van elkaar af staan dan bij ons), gooien ze er zelfs nog een schepje bovenop, signaleert Dirk Kurbjuweit in De Standaard. “Andere politici trekken parallellen met de ­taliban, die in Afghanistan een schrikbewind hebben gevestigd.”

Eisen de klimaatklevers dan dat vrouwen gesluierd over straat gaan en niet meer naar school mogen of mogen autorijden (om het milieu te redden)? Nee, schrijft Kurbjuweit in een column in de Belgische krant De Standaard. “Hun eisen zijn bescheiden: een snelheidsbeperking op snel­wegen en burgerraden die de overheid aanbevelingen doen.” Maar op de Autobahn maximaal 120 km/u, dat is onbespreekbaar in Duitsland, waar ook de ergernis groeit over opgeheven groene vingertjes die vanuit een verheven moraal anderen opleggen dat ze geen vlees meer moeten eten en niet meer mogen vliegen.

Laag bij de grond wordt de soep minder heet gegeten, net als in Nederland kleven ook aan het Berlijnse asfalt jongeren die hun zorgen over de natuur niet in de weg lieten staan van een vakantie op Bali.

Maandag is het 1 mei, en zie je misschien ook in de Nederlandse journaals beelden van rellende Berliner. Dit nieuwsverhaal kun je op allerlei manieren framen, maar bedenk daarbij dat ruzie met de mobiele eenheid een traditie is op de dag van de arbeid. Een journalistiek kader dat veel meer inzicht geeft in de gebeurtenissen, is dat zowel de Duitse als de Nederlandse regering volgens een groeiend deel van de bevolking niet opgewassen is tegen haar taken.

Een jaar geleden was ‘De ander zien, jezelf zijn’ nog het thema op het diversiteitscongres van de NPO. Maar toen hij dit in de praktijk bracht, liep oprichter Arnold Karskens van Ongehoord Nederland vast in een Hilversums moeras.

De NPO wil dat Ongehoord Nederland (ON) van de buis verdwijnt omdat de berichtgeving eenzijdig en vaak niet goed gecheckt is. Dat is in strijd met de journalistieke code van de publieke omroepen en omdat samenwerking met andere omroepen ook niet lukt, vraagt voorzitter Leeflang aan het kabinet om de toelating tot het omroepbestel in te drukken. Staatssecretaris Gunay Uslu (Cultuur en Media) heeft alleen een verzoek uit Hilversum gekregen dat nogal wat werk voor factcheckers oplevert. Ook koerst het wel heel haastig af op het voornemen om Arnold Karskens’ omroep te lozen.

Het verzoek aan de bewindsvrouw is gisteren openbaar geworden, en gedaan nog voordat de boetes die hieraan ten grondslag liggen, door een rechtbank zijn behandeld. Tegen alle drie is wel een procedure ingezet door ON.

De NPO verdeelt in Hilversum de zendtijd en de slordige 900 miljoen euro per jaar die vanuit het Rijk naar de publieke omroepen gaat. De constateringen die zijn beboet heeft de NPO niet zelf gedaan; eerst heeft de Ombudsman van Hilversum twee diepgaande inhoudelijke onderzoeken verricht naar de journalistieke praktijk en taakopvattingen van ON. Dat is grondig gebeurd, medewerkers van het ‘journalistieke geweten’ hebben hele uitzendingen zin voor zin teruggekeken en waar nodig zelf gefactcheckt. Daarbij is de maatstaf die van een inspectie: het gedrag op de werkvloer wordt getoetst aan de basale journalistieke uitgangspunten.

Vorige zomer kwam het eerste kritische rapport uit, eind november het tweede, en daarmee was de maat vol voor de NPO. Frederieke Leeflang, de nieuwe bestuursvoorzitter die op de stoel van Shula Rijxman plaatsnam toen zij wethouder voor D66 in Amsterdam werd, hanteert het principe ‘three strikes out’. Drie ja: ON kan namelijk ook niet samenwerken en dat is verplicht, dat staat in de Mediawet en de NPO mag daar een sanctie voor opleggen.

Maar ON kan momenteel helemaal niet samenwerken omdat de andere omroepdirecteuren niet meer met Karskens aan tafel willen zitten in het journalistiek overleg van de omroepen. Van de vele beraadslagingen in de vergaderpaleizen op het Mediapark is dit een belangrijk overleg en naar aanleiding van het zomerrapport was daar ruzie uitgebroken en een patstelling ontstaan.

Karskens vindt dat hij na de studie van Margo Smit, de ombudsman, aan veel hogere standaarden moet voldoen dan andere omroepen.

De kritiek uit het zomerrapport was onder meer dat in interviews gasten niet aangesproken werden als ze toch duidelijk de fout ingingen met feiten of betogen. Alsof ON dat duidelijk had moeten kunnen zien aankomen: afgelopen winter werd de redactie zelfs regelmatig overhoord over welke voorbereiding op de inhoud was gedaan voor bepaalde interviews.

In een beroepsgroep die minder last heeft van lange tenen zou deze hulp vast hebben aangevoeld als warm bad: ongekende Hilversumse weelde voor topjournalistiek. Zo’n gesprek over de totstandkoming van een item dat ophef veroorzaakt is er vaker. Zo nam de Ombudsman het recent in zo’n toetsingsgesprek op voor de Nationale Politie na een Op1 tafelgesprek over tasers.

Het standpunt van de Staat der Nederlanden moet door presentatoren van Ongehoord Nederland extra indringend worden benadrukt, middels kritische vragen. Volgens de NPO is die verantwoordelijkheid voor de journalisten zwaarder omdat een vast patroon duidelijk is geworden: een kritische mening over het functioneren van de overheid.

Saillant is dat voor de NPO zelf een kritische mening van een gast juist voldoende is om een berisping uit te delen aan ON. Dat blijkt bij het naast elkaar leggen van het ombudsonderzoek en het sanctiebesluit dat ON kreeg van NPO-baas Leeflang. Dat met name rechtse gasten aanschuiven komt omdat andere partijen niet willen komen, merkte de omroep al vanaf het begin.

‘Slordig en vooringenomen’ is (samengevat) een ernstig verwijt van de NPO. Maar juist in de onderbouwing daarvan is de publieke omroepkoepel zelf slordig.

De NPO stelt in het besluit tweemaal dat er sprake is van ‘structurele schending van de code’ in 22 van de 23 uitzendingen in het tweede seizoen (herfst ’22). Dit zou de Ombudsman hebben vastgesteld. Maar in het onderzoek van Smit staat iets anders: dat over 22 van de 23 uitzendingen klachten waren ingestuurd. De overgrote meerderheid daarvan ging over twee uitzendingen; dit waren de programma’s naar aanleiding waarvan de onderzoeken waren ingezet.

Maar een klacht is niet meer dan een melding. Dit staat nota bene  expliciet boven de bijlage met het klachtenoverzicht in het Ombudsonderzoek.

Ongehoord Nederland heeft lang niet alle klagers een mailtje met een reactie gestuurd, maar dat waren er dan ook bijna 2000. Dit rekent de NPO de nieuwe omroep zwaar aan: de Ombudsman wordt bedolven onder het werk. Voor het onderzoek maakte dat evenwel niet uit. En een standaardmailtje had van de 1930 klachten er in één klap 1762 kunnen afhandelen omdat deze allemaal over hetzelfde incident gingen. Dit waren discriminatiemeldingen over de uitzending waarin beelden van mishandelingen werden getoond van allochtone jongeren tegen autochtone. Omdat ze uit context waren gebruikt, kreeg Ongehoord Nieuws direct kritiek, wat in de volgende uitzending werd rechtgezet.

De Ombudsman ziet hierin, en in meer veranderingen op de redactie, kleine tekenen dat ON leert van fouten, maar lekker gaat het nog niet. In reactie op deze kritiek ging Ongehoord Nederland de gangen van Margo Smit na voor een kritisch item. Flinterdunne onderbouwing, vindt het NRC.

De ruzie tussen de omroep van Arnold Karskens en de rest van het Mediapark is hiermee compleet. Maar buiten Hilversum-Noord heeft nog niemand zich uitgesproken over de hoogoplopende pesterijen.

In zo’n geval hoor je extra indringend aan wederhoor te doen, om te voorkomen dat de onpartijdigheid in het geding komt. Maar na de uitzending met de vechtende jongeren sloeg Leeflang een uitnodiging daartoe af, dat had voor haar geen zin meer.

Al dit soort procedures moet je precies doorlopen, juist in conflicten toetsen rechters daar als eerste op. Dat geldt bijvoorbeeld bij een verstoorde arbeidsrelatie, iets waar deze ruzie veel van weg heeft, en onderdeel van een serie waarvoor Hilversum steeds sneller nieuwe afleveringen blijft opleveren, na de klokkenluidersaffaire, DWDD en Studio Sport.

Benieuwd wat dat doet met de inhoud van je werk? Dat en meer in de volgende aflevering.

Indepen heeft geen vereniging met een wekelijks omroepblad, wel kunt u onze journalistiek steunen. Onze nieuwsbrief is gratis.