Denktank Desinformatie ontrafeld?

Ons bereiken in toenemende mate berichten van verontruste lezers over censuur op sociale media zoals X, LinkedIn, Instagram en Pinterest. De vrijheid van meningsuiting wordt dramatisch ingeperkt op een manier die lijkt op die van de USSR, Noord-Korea of China. Het begint al zodra je een foto uit 1956 van Marilyn Monroe in badpak hebt opgeslagen. Hoe wordt die censuur uitgevoerd en op welke gronden? Ook hier blijkt de Europese Unie de regie te voeren en niet de eigenaren van de mediaplatforms.

De vormen van censuur verschillen per platform

Censuur op LinkedIn ziet er anders uit dan op bijvoorbeeld Pinterest of Instagram. De basis van die censuur is in alle gevallen dezelfde: de Digital Services Act (DSA) van de Europese Unie die verderop in dit artikel wordt uitgelegd. Maar er is nog een EU-wet die een stap verder gaat: Verordening (EU) 2022/350, ook wel de ‘censuurwet’ genoemd. Deze komt verderop ook aan de orde.

Censuur op LinkedIn

De censuur op LinkedIn kent meerdere vormen. De meest ingrijpende is het totaal verwijderen van iemand zijn LinkedIn-account wegens (door LinkedIn) veronderstelde overtreding van de ‘community richtlijnen’. Dat ziet er zo uit:

Dat ‘tijdelijk’ kan maanden duren of oneindig zijn. Het wordt verkocht alsof LinkedIn je in bescherming neemt tegen jezelf, maar dat is uiteraard een verkooppraatje en in strijd met het recht op vrije meningsuiting.

Een mildere vorm van censuur ziet er zo uit:

De auteur van deze post krijgt dit te zien als zijn bericht geblokkeerd is vanwege “in strijd met onze professionele community richtlijnen”.

Je krijgt in geen van de bovenstaande gevallen duidelijk te horen wat je nou precies niet goed hebt gedaan. Alleen ‘activiteiten die niet voldoen aan ons beleid’. Je kunt bezwaar aantekenen tegen zo’n besluit.

Een derde vorm van LinkedIn censuur bestaat uit het plaatsen van een digitale ‘rem’ op de verspreiding van content waar LinkedIn niet gelukkig mee is, maar die op zich niet in strijd is met ‘het beleid’. Dat merk je als een post in het eerste uur als een malle bekeken wordt, laten we zeggen 3.000 keer, en daarna nog nauwelijks aandacht krijgt.

Censuur op Pinterest

Bij Pinterest gaat het om foto’s die je zelf hebt geüpload, of opgeslagen in een persoonlijke map. Uiteraard moeten aanstootgevende foto’s waarin naaktheid of geweld te zien is, verwijderd kunnen worden. Echter, je krijgt al een waarschuwing als je een foto van Marilyn Monroe in badpak uit 1956 hebt opgeslagen. Dat is tegenwoordig seksueel getint en daarmee niet meer aanvaardbaar.

Pinterest stuurt je een mail met de tekst “Deze functie wordt momenteel uitgerold in de EU …”. Onderaan de mail is een link geplaatst die je verwijst naar de foto van het badpak uit 1956.

Het ziet er zo uit:

EU-wetgeving als bron van censuur.

De EU heeft vanaf 2022 een aantal verordeningen uitgevaardigd die kracht van wet in alle lidstaten hebben, zonder dat een nationaal parlement daar ook maar één woord over te zeggen had.

De twee belangrijkste EU-wetten zijn:

• Verordening (EU) 2022/2065, oftewel Digital Services Act (DSA)
• Verordening (EU) 2022/350, in het Europese Parlement ’censuurwet’ genoemd

EU Digital Services Act (DSA) 2022/2065

“De Digital Services Act en Digital Markets Act hebben tot doel een veiliger digitale ruimte te creëren waarin de fundamentele rechten van gebruikers worden beschermd en een gelijk speelveld voor bedrijven tot stand te brengen”, aldus de EU-website.

Onder het mom van bescherming van de Europese burgers bevat deze wet een aantal regels waarmee vooral grote sociale media platforms zoals LinkedIn, Pinterest, X, Instagram en Facebook aan banden kunnen worden gelegd.

Die social mediasites worden door de EU verplicht om content met de volgende onderwerpen te monitoren, en waar nodig te verwijderen als deze grenzen overschrijden:

• illegale inhoud (zoals?)
• fundamentele rechten, zoals de vrijheid van meningsuiting, mediavrijheid en pluralisme, discriminatie, consumentenbescherming en kinderrechten
• openbare veiligheid en verkiezingsprocessen
• gender gerelateerd geweld, volksgezondheid, bescherming van minderjarigen en geestelijk en lichamelijk welzijn

Berichten die over bovengenoemde onderwerpen gaan en die onwaarheden of grensoverschrijdende teksten bevatten, moeten aan de Europese Media Commissie gerapporteerd worden. Wat ‘onwaarheden’ zijn of wat ‘grensoverschrijdend’ betekent wordt niet gedefinieerd.

“De media platforms zijn verplicht om maatregelen te nemen die deze risico’s beperken. Dit kan betekenen dat het ontwerp van hun diensten moet worden aangepast of dat hun monitoringssystemen moeten worden gewijzigd. Ze zouden ook kunnen bestaan uit het intern versterken van het platform met meer middelen om systeemrisico’s beter te identificeren”, aldus deze EU-site.

De verboden Marilyn Monroe foto op Pinterest viel vermoedelijk onder “bescherming van lichamelijk welzijn”.

De ‘censuurwet’

Deze Verordening (EU) 2022/350 is op 1 maart 2022, 6 dagen na het begin van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne, van kracht geworden zonder enige inbreng van het Europese Parlement!

Het hoofddoel van deze wet is het volledig verbieden van Russische media binnen de EU (in het bijzonder nieuwszender Russia Today) via internet, kabel, satelliet of in gedrukte vorm. Maar er zit nog een onaangenaam censuur staartje aan deze EU-wet.

Het is volgens deze wet alle media-exploitanten in de EU verboden om ‘anderszins’ bij te dragen aan informatieverspreiding die op enigerlei wijze de doelen van Russische media kan ondersteunen.

Op 20 maart 2022 diende het Europees Parlement (EP) een bezwaarschrift in tegen deze vergaande censuurwetgeving die zonder raadpleging van het EP tot stand is gekomen. Op 13 mei 2022 besloot de Europese Commissie dit bezwaar naast zich neer te leggen met als reden dat alle 27 lidstaten de wet van 1 maart 2022 hadden ondertekend.

Met wetgeving die de Europese Unie steeds verder richting een dictatuur doet afglijden en een Europees Parlement dat geregeld bij het oud vuil wordt gezet door de Europese Commissie, is stemmen op een EU kritische partij zeer gewenst op 6 juni dit jaar.

Herinnert u zich nog de beelden uit China waarbij willekeurige Chinezen spontaan dood neervielen op straat door corona? Dat was december 2019. Heeft u daarna nog beelden gezien van spontaan dood neervallende Amsterdammers, Parijzenaren of Hagenezen? Nee toch? Kunt u überhaupt spontaan dood neervallen door corona? Nee toch? Heeft u in de afgelopen vier jaar ergens een zogenaamde ‘debunk’ kunnen lezen, of een ‘factcheck’ bij de reguliere media over deze massaal gedeelde ‘informatie’ door de reguliere media? Nee toch? Is het een taak van de media om hun eigen ‘feiten’ te weerleggen als blijkt dat ze ongelijk hebben? Ja toch? Niets van dat alles in de afgelopen vier jaar. De doodskisten in Bergamo zijn nog altijd coronadoden in plaats van aardbevingsslachtoffers, het virus komt nog altijd van een vleermuis uit een grot 2000 kilometer van Wuhan vandaan maar is wel op de markt in Wuhan overgeslagen op de mensheid, een mRNA-vaccin tegen corona is vele jaren vóórdat corona de mensheid bereikte al gezegend met talloze patenten en Sinterklaas komt uit Spanje. Lang leve de reguliere media.

Het zelfreinigend vermogen van de papieren reguliere media is compleet ten onder gegaan aan de macht van twee grote mediaconcerns uit het Belgische. Kritiek is niet gewenst, onderlinge kritiek is ‘not done’. Het mediacircus in Hilversum hangt aan het infuus van Den Haag en ontvangt jaarlijks meer dan 1 miljard euro zonder dat er nog naar de kwaliteit van de geleverde prestaties wordt gekeken. Het mediacircus in Hilversum is een smeltkroes van politieke belangen die helemaal niets meer te maken heeft met ‘onafhankelijk’ nieuws. Zodra er gevaren bestaan voor het voortbestaan werpt men zich massaal op de aanvaller, of dat nu Ongehoord Nederland is of een mogelijke politieke tegenstander vanuit Den Haag.

Bij het huidige NOS Achtuurjournaal kunt u nu dagelijks gaan turven op ‘rechts-radicaal’ en ‘extreemrechts’. Alles wat afwijkt vanuit de ivoren torens in Den Haag is in Hilversum ‘extreem’, ‘rechts-radicaal’, ‘fascist’, ‘complot’, ‘discriminatie’ of iedere andere term die de ‘tegenstander’ wegzet als minderwaardig. Ondanks instortende kijkcijfers blijft Hilversum voorlopig nog wel genoeg eenzijdig nieuws uitzenden via uw hypnose-plaat in de woonkamer, ze hangen immers aan een politiek infuus dat hen vooralsnog gunstig gestemd is.

Maar hoe zit het met de kranten? Onbegrijpelijk is het dat er geen kritische journalistiek te vinden is over actuele onderwerpen. U wordt dagelijks overspoeld met eenzijdig nieuws uit Oekraïne, Gaza, Washington of welke andere brandhaard op aarde dan ook. Zo kan de Volkskrant een ongelofelijk onzinartikel schrijven over vermeende doden door hydroxychloroquine zonder dat er een correctie door andere reguliere media verschijnt. De krankzinnige situatie dat een Pegida-leider in Arnhem door een politiebusje wordt afgeleverd om een Koran te kunnen verbranden, waarbij honderden moslims met bloeddoorlopen ogen de brandstichter nog net niet willen lynchen, is te zot voor woorden. Wat zegt dit over de reguliere media, die blijkbaar alleen nog oog heeft voor de sensatie? Is er geen enkele journalist die zich afvraagt wat hier werkelijk aan de hand is?

De afstervende reguliere media is geen exclusief Nederlands verschijnsel, het is een westers verschijnsel. De reguliere media zijn niet meer in staat onafhankelijk en afgewogen nieuws te brengen. Dat de situatie steeds ridiculer wordt heeft te maken met de politiek die steeds ridiculer wordt. Juist omdát de reguliere media is meegegaan met het klakkeloos overnemen van de politieke boodschappen uit Den Haag, Berlijn, Parijs of Davos, en juist omdát er inmiddels geen weg meer terug is, wordt ook de nieuwsvoorziening steeds ridiculer. De recente massale bijeenkomsten van boeren en de transportsector worden door de Duitse media compleet genegeerd. De enorme winsten van rechtse partijen in met name het oostelijk deel van Duitsland bezorgt de reguliere media angst voor hun voortbestaan, en dus proberen ze vergeefs dat bevolkingsdeel als compleet geradicaliseerd neer te zetten (iedere overeenkomst met de PVV-winst en de reactie daarop in de reguliere media is louter toeval). Bij een zogenaamd ‘massale’ protestactie in Hamburg tegen ‘rechts-radicaal’ worden in de reguliere media opzichtig gemanipuleerde foto’s verspreid waarbij het moet lijken alsof er inderdaad sprake is van een massaal protest, terwijl op de plek waar de demonstranten op de foto staan normaliter water is. Een groot deel van de Duitse economie is weggevaagd door het opblazen van Nordstream en alleen Rusland en China willen een onafhankelijk onderzoek naar de dader. Alle westerse overheden weigeren een onafhankelijk onderzoek, en de reguliere media zwijgt.

Waar u naar kijkt is de ondergang van de reguliere media. Heeft u in de reguliere media al een kritisch artikel gelezen of het mogelijk is om met 28 miljard euro gemeenschapsgeld de temperatuur op aarde met 0,000036 graden te laten dalen? Dat is staand beleid en wordt momenteel uitgevoerd. Heeft u in de reguliere media al een kritisch artikel gelezen over het feit dat we in Nederland 7 miljard euro uitgeven aan de opvang van zogenaamde oorlogsvluchtelingen en 2 miljard aan armoedebestrijding? Dat is staand beleid en wordt momenteel uitgevoerd. Heeft u in de reguliere media al eens een kritisch artikel gelezen over de macht van het WEF op onze politici, de invloed van Agenda 2030 op de landelijke en Europese politiek of de resultaten van 15 jaar klimaatbeleid door windmolens, biomassa en elektrische auto’s? Wij niet, en wij verwachten het ook niet (meer).

Over één zaak mag u heel blij zijn: zo’n 90 jaar geleden bestond er geen internet en hadden de meeste burgers slechts één bron van informatie: dat ene krantje dat op de deurmat viel. Dat is nu wel anders. Informatie, ook onafhankelijke, is breed beschikbaar voor de burger, mits hij of zij daarvoor moeite doet. De grootste vijand voor het voortbestaan van de huidige politiek en de huidige reguliere media is juist die pluriformiteit, en het is dan ook niet zo verwonderlijk dat er bij het WEF in Davos nu uitgesproken wordt dat de grootste bedreiging voor de samenleving zogenaamd ‘nepnieuws’ is. Wat ze bedoelen is dat het de grootste bedreiging voor hun eigen voortbestaan is, want steeds meer burgers doorzien dat we in een maatschappij leven die gemanipuleerd wordt door ernstige leugens, misleiding en misdaad uitgevoerd door de absolute top in deze samenleving door liegende politici, media en het grootkapitaal.

Heb geduld, het is een piramide die van onderaf onderuitgaat en waarbij de zichtbare top pas als laatste ondergaat.

Beste Tijs,

Bedankt voor het fijne gesprek dat wij hebben gehad in het kader van de tweedelige serie ‘Dit is de kwestie’, waarin jij een zoektocht hebt gedaan naar jouw rol als journalist gedurende de coronaperiode. In deze periode is een zwart-wit polarisatie ontstaan tussen zij die menen de waarheid in pacht te hebben en de ‘wappies’: de coronakloof.

Jij bent door het land gereden om met mensen hierover van gedachten te wisselen. Met mij, met onder andere Maurice de Hond en Marianne Zwagerman. Ook heb je een interview gegeven in De Andere Krant en ben je in gesprek gegaan met Flavio Pasquino bij BlckBx.

Jouw eindconclusie van je zoektocht was dat je te bang bent geweest voor desinformatie en dat je misschien meer critici op andere gebieden dan virologie had moeten uitnodigen.

Ons gesprek in het Amsterdamse Bos heb ik qua sfeer heel positief ervaren. Ik heb het gevoel dat je oprecht op zoek bent naar de kloof. Bij veel geïnterviewden blijkt achteraf dat zij, ondanks jouw inspanningen, zich niet gehoord voelen. Zij spreken daar nu hun frustratie over uit.

Ik heb je meermaals in de uitzending horen zeggen “heb ik zoveel impact dan gehad?” Ja Tijs, zoveel impact heb je gehad. Voor een groot deel van de bevolking is de televisie hét medium om zich te informeren. Ook hoor ik je zeggen dat je voldoende experts hebt geïnterviewd, maar te weinig experts met een ander geluid. Ook dat kan ik beamen, de wetenschap is namelijk niet dé wetenschap. De wetenschap bestaat juist bij de gratie van vragen stellen, iedere keer weer opnieuw.

Door je belangrijke rol om via een medium als de televisie de Nederlander te informeren ligt er ook een zware last op je schouders. Het ontslaat je niet van de taak om ook verantwoordelijk te zijn voor datgene wat je verkondigt of door anderen aan tafel laat verkondigen. De taak om nepnieuws en echt nieuws van elkaar te onderscheiden rust op zo’n moment op jouw schouders en die van je team, en je dient de verkondiger van zogenaamde feiten van repliek te dienen door kritische vragen te stellen. En nepnieuws en echt nieuws laat zich niet onderscheiden door slechts één kant van de medaille te belichten of te onderzoeken. Net zo goed als in de wetenschap zelf behoort ook hoor en wederhoor onlosmakelijk bij de journalistiek, dat ben je toch met mij eens?

Ik zie in alle interviews in ‘Dit is de kwestie’ dat je vasthoudt aan het proces, maar de verantwoordelijkheid voor de inhoud bij de boodschapper laat. En precies daar zit in mijn overtuiging de kloof, de bereidheid om samen ook naar de inhoud te kijken. Om samen aan hoor- en wederhoor te doen. Wellicht komen we dan samen tot de conclusie dat een andere visie niet tot desinformatie hoeft te leiden, maar juist naar meer inzicht in elkaars inzichten. Misschien komen we er samen wel achter dat er júíst desinformatie is verspreid op het moment dat jij aan tafel zat en dacht de waarheid te horen? Zoals dat het vaccin helpt de overdracht te voorkomen bijvoorbeeld?

Laten we samen die zoektocht voortzetten waardoor die ‘kloof’ in ieder geval tot begrip gaat leiden voor elkaars standpunten. Wie er achteraf of destijds al gelijk had laten we dan in het midden.

Carolien