Misdadig, zo zou je het bijna kunnen noemen, erkent Job Bout. ,,Ze pakken je schip af, maar ze betalen niet. Je wordt teruggeworpen: je bent als mens terug bij af.’’

De klappen die de overheid aan voormalige visser Job Bout en zijn zoon Korné geeft, doen hem wankelen. Hun kotter eindigde, onder druk van steeds strengere Europese regels en machtige ngo’s die vergunningen aanvochten én vanwege economische malaise, uiteindelijk bij de sloop. Echter, het beloofde geld ter compensatie komt maar niet.. De lening op de gesloopte boot loopt ondertussen gewoon door en daarnaast eist de bank de betaling van de rente.

Ngo’s

Job maakte gebruik van de saneringsregeling van het Rijk. ,,Het is bepaald geen eigen keuze geweest,’’ vertelt hij op zijn kantoortje in een loods waar hij nu netten breit voor de laatste vissers op de Noordzee.

De Tholenaar schetst het ellende-dossier. Hoe hij jarenlang vocht om het hoofd boven water te houden: na grote investeringen in 2010 in de puls-visserij, waarbij de kotter voor tonnen werd omgebouwd, zat hij steeds vaker in de rechtbank tegenover ngo’s zoals Natuurmonumenten, die de vergunningen aanvochten.

De pulsvisserij die eerst juist aangemoedigd werd, werd in 2019 verboden. ,,Dan moet je terug naar traditionele netten. Toen stortte de wereld voor ons in. De inkomsten vielen compleet weg. Dat was voor ons al een enorme doodsteek.”

Zonder zekerheid

En in de lucht hingen wéér nieuwe regels, waardoor nieuwe investeringen nodig waren in een dure katalysator op het schip. ,,Zonder zekerheid dat we mogen blijven vissen.’’

Daarna kwam de oorlog met Oekraïne, en vloog de olieprijs de lucht in. ,,Wij zagen de toekomst niet meer zitten.’’

Het schip is verwoest in het kader van sanering na de Brexit, gefinancierd vanuit de BAR (Brexit Adjustment Reserve). Er is geen schroef meer van over.  De tranen vloeiden bij het afscheid van de geliefde boot. Maar het beloofde geld van het Rijk komt, bizar genoeg, maar niet binnen.

Hartverscheurend

Oud-visser Job Bout noemt het gemis van zijn schip hartverscheurend. Hij is verslagen, want in februari is het gesloopt. ,,En het is nu juni. En ik heb nog steeds geen geld van het ministerie. Onbegrijpelijke ambtelijke molens. Zo gaat het hier… Zo gaat het hiér in Nederland.’’

Fiscaal gunstige voordelen, zoals ooit was voorgespiegeld, zijn er niet. En zijn quota, ooit gekocht voor baar geld, met het oog op de oudedagsvoorziening, werden simpelweg afgepakt door het Rijk. ,,En door het LNV gegeven aan starters, gratis, te gek voor woorden!”

Aan de muur in zijn keukentje, hangt een foto van het geliefde familieschip. Een stoer schip, vereeuwigd op een foto in een lijstje. Sinds 1980 voer de stoere kotter op de Noordzee. Altijd op koers, en stabiel. Een dapper pareltje, waar heel de familie trots op was.

Nu is de sfeer mat. En er is teleurstelling en vooral onbegrip wat de overheid nu weer flikt. Elke dag wordt er op de bankafschriften gekeken, maar het saldo blijft eng: nul.

Lening loopt door

Ondertussen wordt nog wel door de bank aan de deur geklopt, want de lening mét de rente, op het verdwenen schip Johanna Cornelia, loopt bizar genoeg wél door. Geld om die lening af te lossen is er door het onnavolgbare gedraal door het Rijk nog niet. En de rente tikt door, waardoor steeds meer van het saneringsgeld domweg verdampt.

Vijf generaties vissersleven verloren

,,Het is een diepe wond. Nog steeds,’’ zegt Job vervolgens over de verwoesting. Huilend namen ze begin dit jaar afscheid van hun kotter. Zijn lieve moeder van 86, zijn broer en zussen, allemaal kwamen ze nog een keer naar hun vissersboot kijken en raakten ze hun schip nog één keer aan. ,,Onze identiteit is teniet gedaan. Vijf generaties vissersleven gaan verloren. Dat geeft een enorme geestelijke impact. Je ‘bent’ iets. Je stelt iets voor. Je ‘staat’ ergens op de maatschappelijke ladder. En opeens ben je ‘niets’.’’

,,Je voelt je door de overheid in de steek gelaten,’’ zegt hij beslist en schenkt nog een keer koffie in. Met een Zeeuwse bolus erbij als lekkernij.

,,Ik geloof niet meer in de overheid,’’ zegt hij dan beslist. ,,Ik geloof niet meer in de democratie. Het is een koud gevoel.’’

Job Bout blijft aan wal in het Zeeuwse dorpje Tholen. Daar in een loods breit hij, met een boetnaald én engelengeduld, de netten voor de laatste vissers die dapper doorgaan op zee. Voor de vissermannen, die nog net het hoofd boven water kunnen houden met hun garnalenvangst.

Big Brother-wet 

,,Alles wat in Brussel wordt bekokstoofd’’,  volgt hij ondertussen op de voet: de Europese bokkesprongen en alle nieuwe EU-regels, zoals de nieuwe Europese regel dat vissers hun schip met camera’s moeten volhangen. Dit is voor controle: om toezicht te houden zodat de vissers geen onverkoopbare vis overboord gooien. Dat is immers verboden door de EU.

De camera’s komen overal. ,,Aan de mast, en bij de kajuit… noem maar op.’’

Hij vindt de nieuwe Big Brother-wet te ziek voor woorden. De camera’s moeten daarbij ook nog eens uit eigen zak worden aangeschaft. Het verplichte abonnement, waarmee de beelden per satelliet naar een meldkamer vol ambtenaren kunnen worden gezonden, zijn voor eigen rekening.

Loerende ambtenaren

Elke zucht, élke beweging van de nu nog overgebleven vissermannen op zee, kan op de wal worden waargenomen. Ambtenaren die in de meldkamer loeren naar de boten, op zoek naar misstanden.

,,Hoe zou jij het vinden als je 24 uur per dag door de overheid wordt bespied? Deze regels worden verzonnen door idioten. Ze vertrouwen je niet. Zo blijven ze constant druk op je uitoefenen. Ze zijn slordig met uitbetalen van het geld, waar je recht op hebt. En ze houden je met hun camera’s in de gaten. Dit is China 2.0. Dit is minachting. Dit is criminaliseren.’’

Foto: Erik Akerboom (AIVD), Pieter-Jaap Aalbersberg (NCTV) en generaal Jan Swillens (MIVD)

Zodra de overheid een commissie samenstelt is er altijd wel kritiek op de samenstelling hiervan. Er zijn nu eenmaal altijd wel deelnemers te vinden die ‘besmet’ zijn, ‘besmet’ door hun verleden of ‘besmet’ door hun overtuiging. Op zich hoeft dat nog niet zo’n probleem te zijn, mits de totale commissie maar enigszins evenwichtig is samengesteld: evenwichtig in kennis en kunde en evenwichtig in visie, niet per individu, maar wel als collectief. De politiek zou niet de politiek zijn als niet bij iedere nieuwe samenstelling van een commissie gepoogd wordt de ‘juiste’ persoon in de ‘juiste’ commissie te krijgen. Er zijn ontelbare voorbeelden van een dergelijke politieke inmenging te zien, en de conclusies van een dergelijke commissie worden daardoor ook erg voorspelbaar. Toch gebeurt het allemaal in het volle daglicht en in volle openheid. De grote kritiek op het OMT is altijd de eenzijdige samenstelling geweest. Zeker in het begin was de insteek puur medisch, terwijl toen al duidelijk was dat de gevolgen van alle beslissingen grote maatschappelijke gevolgen zou hebben. Daar werd niet naar geluisterd, en pas na de eerste lockdown schoven ook andere deskundigen uit andere vakgebieden aan.

De ‘Denktank Desinformatie’ is echter omgeven met grote geheimzinnigheid. De enorme macht die de Denktank Desinformatie in de samenleving heeft vraagt om een zuivere afweging van belangen, expertise en integriteit. Het is in feite de waakhond van de democratie geworden, een rol die eigenlijk de reguliere media op dit moment volledig laat liggen door hun eenzijdige collectieve berichtgeving, en daar hoort geen geheimzinnigheid rondom te bestaan. De deelnemers die naar boven komen drijven zijn echter ieder voor zich allerminst ‘neutraal’. Dat kan, mits er maar iemand tegenover staat die tegenwicht kan bieden, en tot dusverre lijkt het daar volstrekt niet op. Van een filosoof mag je verwachten dat hij zaken beschouwt en een neutrale houding aanneemt. Bij Roland Pierik is daar absoluut geen sprake van, hij is openlijk een groot voorstander van vaccinatiedwang. Hij is daarnaast ook lid van de Vaccinatiealliantie. De tweede filosoof is Marcel Verweij, en hij komt uit exact dezelfde ‘kerk’ als Pierik. Maakt hen dat ondeskundig? Geenszins! Maar wel eenzijdig. Een goed voorbeeld van ‘de andere kant’ is filosoof Erwin Kompanje, die al in een zeer vroeg stadium wees op de ethische vraagstukken rondom corona, quarantaine en lockdowns. Hij stelde vragen maar nam geen stelling, zoals een filosoof betaamt. Kompanje werd ‘gecanceld’ om zijn uitspraken terwijl hij juist doet wat een filosoof zou moeten doen: beschouwen.

Een tweede voorbeeld is Agnes Kant. Op haar rol als bewaker van de veiligheid van vaccinatie is veel kritiek aangezien ze haar taakgebied verlegd heeft naar ‘het wegnemen van angsten rondom vaccinatie’. Dat is nadrukkelijk niet de taak van het LAREB. En dan Marion Koopmans, bezongen en verguisd. Koopmans was één van de eersten die publiekelijk aangaf dat de vaccins niet beschermen tegen overdracht, simpelweg omdat dit niet onderzocht was. Toch stond zij vooraan om ‘je doet het voor de ander’ te scanderen, en het één is nu eenmaal niet te verenigen met het ander. Hoe integer en wetenschappelijk is een dergelijke uitspraak dan? Dan kinderarts Károly Illy, wiens enige argument om kinderen te vaccineren was ‘zodat ze op vakantie kunnen’. Dat is met de kennis van destijds, en zeker met de kennis van nu, en zelfs los daarvan ethisch absoluut onacceptabel. Toch zitten deze eenzijdig ingestelde personen in een ‘Denktank’ met een enorme macht, ogenschijnlijk zonder tegenwicht.

En zodra de Denktank beslist wat ‘waar’ is en wat ‘onwaar’, en vervolgens tot actie overgaat om actief op social media te censureren of personen te cancelen, is het dan wel ‘handig’ als er iemand van die platformen in de Denktank zit? Maar liefst 2 personen van deze platforms zitten in de Denktank! Dit zijn Meta beleidsbaas Edo Haveman (D66 ) en Google beleidsbaas Arjan El Fassad (GroenLinks). Waarom? Dat is hetzelfde als de hoofdredacteur van de Telegraaf in de Denktank te plaatsen, toch? De controlerende en uitvoerende macht aan dezelfde tafel, en ook nog eens politiek gekleurd.

De geheimzinnigheid rondom de Denktank is fnuikend, fnuikend voor het vertrouwen in de overheid, fnuikend voor een weloverwogen handelen van een dergelijke Denktank zelf. ‘Desinformatie’ is een vloeibaar begrip geworden, want wat vandaag nog als ‘nepnieuws’ wordt gebrandmerkt is morgen opeens de bittere waarheid. En dan kan het gebeuren dat Youtube opeens na maanden censuur plots aankondigt te stoppen met censuur. Dat op zichzelf geeft al het gevaar aan van een dergelijke censuur en al helemaal bij ‘Denktanks’ van overheidswege.

Desinformatie is nadrukkelijk géén informatie die niet strookt met het overheidsbeleid, het cancelen daarvan is simpelweg censuur. De samenstelling (voor zover bekend) van de ‘Denktank Desinformatie’ heeft meer weg van een spreekbuis van de overheid en het overheidsbeleid. Gecombineerd met de slagkracht in de (social) media is dit een zeer gevaarlijke ontwikkeling. Voor de Denktank Desinformatie zijn er nog maar twee uitwegen mogelijk: ofwel volledige openheid van zaken zoals een overheidsinstantie betaamt, ofwel opheffing met onmiddellijke ingang. Een geheim gremium dat bepaalt of kritiek op de overheid wel of niet gecensureerd kan worden hoort niet in een democratie.

Foto: Erik Akerboom (AIVD), Pieter-Jaap Aalbersberg (NCTV) en generaal Jan Swillens (MIVD)

Iedereen die het boek ‘1984’ van George Orwell heeft gelezen kent het ‘Ministry of Truth’: alleen de overheid heeft het recht om ‘de waarheid’ te verkondigen. Een dergelijk denkpatroon is ook herkenbaar in de Nederlandse ‘Denktank Desinformatie’.

Op zich is er niets mis met het goed informeren van de bevolking, en de weg van de ‘Denktank Desinformatie’ is geplaveid met goede bedoelingen. Groeperingen die zeer doelbewust ‘desinformatie’ verspreiden dienen van repliek te worden voorzien. En als dit niet op de ‘normale’ manier kan, dan is een laatste strohalm een overheid die ingrijpt. Dat kan vervolgens op 2 manieren: door de ‘desinformatie’ te weerleggen door middel van gefundeerde argumenten en die breeduit te delen middels alle beschikbare vormen van communicatie, of door regelrechte censuur.

Uit alle Wob-documenten die naar buiten sijpelen, ondanks grote obstructie van de diverse ministeries, ontstaat er een beeld van louter en regelrechte censuur. De ‘Denktank Desinformatie’ beschikte over alle middelen om direct in het publieke debat of domein in te grijpen bij Facebook, Twitter, LinkedIn of bijvoorbeeld Instagram. Publiekelijk is dit in de Tweede Kamer al toegegeven, maar alleen voor andere onderwerpen dan corona. In Amerika is het helderder gesteld door de onthullingen van Elon Musk: er was sprake van directe invloed door de overheid door berichten te verwijderen of door leden te ‘cancelen’. Nu Twitter aangeeft zich niet meer te laten censureren door overheden is de volgende stap publieke canceling van het gehele platform; de EU pleit hier inmiddels voor.

Maar wie zijn dan die mensen die in zo’n ‘Denktank Desinformatie’ oftewel ‘Ministry of Truth’ zitting nemen, zult u zich afvragen? Experts? Dat is tot dusverre geheim. Door verdergaande onthullingen uit Wob-stukken komen steeds meer namen naar boven drijven. Sommige personen worden verraden door de Wob-stukken, anderen komen zelf met die ‘onthulling’. En dan blijken daar toch wel wat vreemde kornuiten zitting in te hebben. Zoals ‘rechtsfilosoof’ Roland Pierik, waarover wij al eerder een zeer kritisch artikel schreven. Met ‘rechtsfilosofie’ heeft zijn acteren tijdens de coronacrisis weinig van doen gehad. Inmiddels is hij in de luwte verdwenen. Een andere kornuit is kinderarts Károly Illy, die openlijk op de Staatstelevisie iemand, die boordevol met antistoffen zat, aanraadde de prik alsnog te nemen uit ‘naastenliefde’. Dat heeft weinig met medische wetenschap te maken. Maanden later riep hij op kinderen te vaccineren met als enige argument ‘dat ze dan op vakantie kunnen.’ Illy is recent gepromoveerd tot directeur van het Longfonds. Zijn dit dan de heldere lichten die namens de overheid actief moeten ingrijpen in het publieke debat om ‘desinformatie’ te bestrijden? Natuurlijk zijn er trollen die proberen de onthullingen of ontdekkingen belachelijk te maken, zoals Marc van Ranst, die zichzelf ‘opwierp’ als lid van deze censuurcommissie. Het is tot dusverre nooit bevestigd in Wob-stukken, zijn deelname is onwaarschijnlijk.

Nog zo’n mistig overheidsclubje is de zogenaamde ‘Vaccinatiealliantie’. De Denktank Desinformatie en de Vaccinatiealliantie zijn direct aan elkaar gerelateerd en voorzien elkaar van informatie. Doelstelling was en is de vaccinatiebereidheid onder de bevolking te vergroten. Wie daar zitting in hebben blijft ook geheim, maar wie er wel openlijk voor uitkomt is Evert Mouw. Evert Mouw schrijft op persoonlijke titel op het eerste oog best wel evenwichtige stukken. Maar wie zich in het doopceel van deze kornuit verdiept ontdekt een wel héél vreemd verloop. In 2018 stond hij nog tussen de neonazi’s, in 2019 bij de Vaccinatie Alliantie en in 2020 bij Farmers Defence Force. Ook is hij openlijk lid van een politieke partij.

Is dit bewust of onbewust? Aangezien alles rondom de Denktank Desinformatie en de Vaccinatiealliantie (een club van 130 leden) met geheimen omhuld is en de overheid iedere vorm van transparantie hierover weigert, kan in ieder geval geconcludeerd worden dat de AIVD of NCTV niet opgelet hebben bij de screening van de Vaccinatiealliantie en dat de ballotage voor de Denktank Desinformatie niet al te integer is geweest. Ook dat is weer opmerkelijk, want alle corona-gerelateerde zaken worden sinds medio 2020 rechtstreeks aangestuurd door de NCTV, en laat nou dat screenen een specialiteit zijn van de NCTV en de AIVD?

Op de framing van de reguliere media kunt u nu wachten, het vermeende neonazi verleden zal gekoppeld worden aan de politieke partij in kwestie. Echter, de vraag waarom zo iemand dan tevens lid is van een overheidsclub die aangestuurd wordt door de NCTV zullen ze weer allemaal ‘per ongeluk’ over het hoofd zien.

In het vertrouwen in de reguliere media en de overheid worden steeds grotere gaten geslagen. De AIVD constateert terecht dat onder de bevolking een steeds grotere groep ontstaat die het vertrouwen in de overheid kwijtraakt, maar is diezelfde overheid dan niet juist zélf de oorzaak van dit wantrouwen? De steeds grotere beerput die ontstaat door onthullingen over de ‘Denktank’ Desinformatie’ en de ‘Vaccinatiealliantie’ draagt hier in ieder geval niet toe bij. Met het bestrijden van ‘desinformatie’ hadden deze clubs weinig te maken, met ‘naastenliefde’ al helemaal niet.

(c) Daniel van der Tuin