Klimaat

Stikstofkaart Nederland: uit de fantasie van het ministerie ontsproten

Avatar foto

op

Stikstofkaart Nederland: uit de fantasie van het ministerie ontsproten
Deel dit nieuws
Foto: ANP

De inmiddels beruchte ‘stikstofkaart’ blijkt een compleet van de realiteit losgeraakt verzinsel van het ministerie zélf te zijn, waar zowel provincies als het RIVM helemaal niet achterstaan. Na een rondgang bij enkele experts en provincies mogen wij dat nu wel stellen. Diverse provincies hebben al laten weten de stikstofkaart in de prullenbak te gooien: in ieder geval Gelderland, Drenthe, Friesland, Flevoland en Zeeland hebben al laten weten deze richtinggevende kaart van de minister niet serieus te nemen en naar de prullenbak te hebben verwezen. Volgens minister Van der Wal is het ‘slechts’ een richtinggevende kaart, zij blijft vasthouden aan de doelen.

Onverwachte Gevolgen van ‘Bufferzones’ en ‘Transitiegebieden’ op Natura 2000-gebieden

Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) heeft in al haar ‘wijsheid’ en zonder enig overleg met de provincies (dat wordt ook door de provincies bevestigd) zogenaamde ‘bufferzones’ aangelegd rondom de Natura 2000-gebieden, en daarbij duizenden hectares ‘transitiegebied’ ingetekend. Provincies zijn compleet verrast door deze kaart. Het directe gevolg van deze ‘bufferzones’ is dat de te beschermen gebieden plots bijna twee keer zo groot worden, en bedrijven die grenzen aan deze ‘bufferzones’ plots ook in de ’gevarenzone’ zitten, terwijl ze dat voorheen niet waren. Sterker nog, zogenaamde natuurboeren zijn door de aanleg van natuurgebied rondom hun eigen landerijen zelf het slachtoffer geworden, omdat hun zelf aangelegde natuurgebied op de kaart beschermd natuurgebied is geworden en hun eigen landerijen plotseling grenzen aan een te beschermen natuurgebied. Het technische verhaal kunt u hier lezen.  


RIVM distantieert zich van ‘Wetenschappelijke’ Stikstofkaart

Het RIVM maakte de kaart voor de minister, maar distantieert zich er ook van. Het RIVM zegt opdracht te hebben gekregen van het ministerie om deze kaart zo in te kleuren, en heeft in een bijbehorend rapport in talloze ‘disclaimers’ getracht de ernst en betekenis van de stikstofkaart Nederland te ontzenuwen; helaas tevergeefs want minister Van der Wal doet het voorkomen alsof het plan wetenschappelijk is onderbouwd en in beton is gegoten. Dit heeft helemaal niets meer te maken met wetenschap, dit zijn politieke keuzes. Bijzonder dat het RIVM zich hiervoor leent. Met deze stikstofkaart zou de helft van de landbouwgrond meer dan 47% moeten ‘reduceren’, waardoor zo’n 15.000 bedrijven in de knel komen te zitten. Dat zijn niet alleen boeren (veehouders en akkerbouwers), maar ook liefhebbers met een paar paarden in een wei. Als het aan Van der Wal ligt mogen die naar de slachterij.

Dat de kloof tussen het in Den Haag gezetelde ministerie (LNV) aan de ene kant en het RIVM en de provincies aan de andere kant zó groot is verrast ons ook, het zijn tenslotte allemaal overheidsinstellingen. Remkes, de architect van het stikstofplan, zal deze kloof nooit kunnen dichten. Het is de hoogste tijd dat de ivoren torens in Den Haag wat frisse lucht krijgen zodat er met meer realiteitszin naar de plannen kan worden gekeken.

Stikstofkaart Nederland: veelgestelde vragen

1. Wat is de ‘stikstofkaart’ waarover gesproken wordt?

De ‘stikstofkaart’ is een kaart die door het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) is gemaakt en dient als richtlijn voor het beleid met betrekking tot stikstofreductie in Nederland. De kaart identificeert ‘bufferzones’ en ’transitiegebieden’ rondom Natura 2000-gebieden, en heeft gevolgen voor bedrijven en natuurgebieden die aan deze zones grenzen.

2. Wat is het standpunt van de provincies met betrekking tot de stikstofkaart?

Verschillende provincies, waaronder Gelderland, Drenthe, Friesland, Flevoland en Zeeland, hebben aangegeven de stikstofkaart niet serieus te nemen en hebben deze kaart verworpen. Ze waren verrast door de aanleg van ‘bufferzones’ en ’transitiegebieden’ zonder overleg en zijn bezorgd over de impact op bedrijven en natuurgebieden in hun regio.

3. Waarom zijn de provincies verrast door de stikstofkaart?

De provincies waren verrast omdat het ministerie van LNV de stikstofkaart heeft gemaakt zonder enig overleg met de provincies. De kaart heeft gevolgen voor de omvang van te beschermen gebieden en bedrijven die grenzen aan deze zones, waardoor de situatie voor hen plotseling verandert.

4. Wat zijn de gevolgen van de ‘bufferzones’ op bedrijven en natuurgebieden?

De ‘bufferzones’ vergroten de te beschermen gebieden aanzienlijk en brengen bedrijven die aan deze zones grenzen in de ‘gevarenzone’. Dit heeft impact op diverse bedrijven, waaronder natuurboeren die nu hun eigen aangelegde natuurgebied als beschermd natuurgebied op de kaart zien staan, met mogelijke negatieve consequenties voor hun eigen landerijen.

5. Wat is de rol van het RIVM bij de stikstofkaart?

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft de stikstofkaart in opdracht van het ministerie van LNV gemaakt. Hoewel het RIVM betrokken was bij de creatie van de kaart, distantieert het zich ervan en benadrukt het dat de kaart niet als wetenschappelijk vaststaand moet worden beschouwd. Het RIVM wijst op de politieke keuzes die zijn gemaakt in de totstandkoming van de kaart.

6. Welke impact heeft de stikstofkaart op de landbouwsector?

Volgens de stikstofkaart zouden ongeveer 15.000 bedrijven, waaronder boeren (veehouders en akkerbouwers), evenals liefhebbers met een paar paarden in een wei, meer dan 47% van hun landbouwgrond moeten verminderen. Dit heeft aanzienlijke gevolgen voor de landbouwsector en de betrokken bedrijven.

7. Hoe wordt de kloof tussen het ministerie (LNV) en het RIVM en de provincies beschreven?

Er wordt gesproken over een aanzienlijke kloof tussen het ministerie van LNV, het RIVM en de provincies met betrekking tot de stikstofkaart. Ondanks dat het allemaal overheidsinstellingen zijn, is er een opmerkelijk verschil in visie en aanpak met betrekking tot de stikstofproblematiek. Het gebrek aan overeenstemming tussen deze instellingen wordt als zorgwekkend beschouwd.

Verder Lezen

11 Comments

  1. Henkie

    7 juli 2022 in 12:26

    Waarom maar door blijven gaan over stikstof?
    Daar gaat het allang niet meer over.
    Waar het wel over gaat is dat met 1 miljoen huizen wil bouwen op de vrijgekomen weilanden om luie parasiterende asiel eiser in te huisvesten.
    De hele zogenaamde stikstof crisis is niets anders dan een handvat om heel dit kleine landje vol te plempen met uitkeringstrekkers van o0ver de hele wereld.

    • Hans

      9 juli 2022 in 08:33

      Hoop dat bij meer mensen het gaan snappen en de luiken open gaan.

    • Adrie de Vee

      9 juli 2022 in 10:17

      Ik denk dat Henkie niet gek is, in tegendeel dat hij helemaal gelijk heeft !!

    • Joe Black

      29 juli 2022 in 15:36

      Daar heb je in de verste verte niet het oppervlak voor nodig dat nu in bezit is van veeboeren. En er zijn een hoop luie parasiterende asielzoekers, maar die krijgen geen asiel en leven ondertussen in omstandigheden waar jij het nog geen 3 dagen zou uithouden. Mensen die wel asiel krijgen, ken jij blijkbaar niet en zij jou niet en dat is maar goed ook want dan zou NL een slecht visitekaartje afgeven… Als jij ze wel zou kennen, zou je weten dat die mensen een paar jaar hier zijn en vooral bezig zijn met hoe en wanneer ze weer terug kunnen. En in de tussentijd krijgen ze van ons woonruimte. Dat ze voorrang hebben op andere woningzoekenden, komt omdat de Nederlandse woningzoekenden gewoon een betere woning willen, met een ligbad en voortuintje waar ze met de buren op een plastic stoel kunnen klagen dat de woningbouwvereniging hun dakgoot niet komt schilderen. Die mensen liggen niet met hun gezin in een slaapzaal van een AZC… jankerds. Doe wat met je kansen, dan hoef je niet naar de overheid te kijken om een woning gegund te krijgen.

      Het NL beleid is gebaseerd op hoe de meerderheid van de Nederlanders het geregeld wil hebben voor mensen met weinig kansen. En die Nederlanders schamen zich voor mensen als jij.

    • Joe Black

      29 juli 2022 in 15:46

      Goed nieuws! Ik lees bij de NOS dat ze nog 1000 mensen zoeken om te werken aan asielopvang. De NOS kennende zal het wel een leugen zijn en zoeken ze eigenlijk 2000 mensen… Dus, Henkie, jij bent goed in het scheiden van het kaf van het koren, kun je mooi aan de slag, centjes verdienen en iets huren in de vrije sector voor jezelf.

    • Nico van Duin

      26 augustus 2022 in 22:08

      In Tristate city zullen er toch 40 miljoen mensen moeten gaan wonen, anders is het nog een Europees hoofdstadje van niks.

  2. Jan

    8 juli 2022 in 06:02

    Je hebt volkomen gelijk…zal mij benieuwen waar dit op uitdraait..

    • Wim Leenders

      9 juli 2022 in 19:29

      Dat het niet om kwetsbare natuur gaat is al lang duidelijk. Dat de overheid grond denkt nodig hebben voor huizenbouw enz is zeker waar. Maar daar hebben ze lang niet alle grond voor nodig. Waarom de overheid de landbouw grotendeels om zeep wil helpen,is omdat voedselproduktie door nog veel bedrijven voor een stuk onafhankelijkheid van burgers zorgt. Deze overheid is uit op totale afhankelijkheid van de bevolking, afhankelijk van de overheid. Daarvoor willen ze ook die zgn food-hubs ontwikkelen, iedereen aan de insecten… behalve zij zelf!

  3. Meindert Nieuweboer

    10 juli 2022 in 17:09

    Als Ed Nijpels zegt; de boeren bezetten 2/3 van ons grondgebied ! Als d66 woordvoerder Geert de groot zegt waar moeten de mensen anders wandelen !! Als klaver van GL zegt we moeten kiezen tussen koeien en huizen zijn dat 3 partij woordvoerders met antwoorden die niks met stikstof te maken hebben maar met grondoppervlakte !!!!!

  4. j koetsier

    13 juli 2022 in 00:54

    what about pek en veren

  5. J.budding

    25 juli 2022 in 10:29

    Nature restores itself, you don’t have to do anything about that, Now they have made that repair into an earning model, just like a perpetual motion machine, they let us destroy, and nature repairs, they deserve, and we lose our money all the goods and freedom, great isn’t it??

Laat een reactie achter

Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Klimaat

In naam van klimaatverandering wordt ontbossing juist versneld

Avatar foto

Gepubliceerd

op

In naam van klimaatverandering wordt ontbossing juist versneld

Grote kolencentrales willen overstappen op houtpellets omdat kolen per 2030 verboden worden. De Tweede Kamer debatteerde er deze maand over. Hoe duurzaam is grootschalige biomassa nu eigenlijk?

Het verbranden van houtige biomassa voor de opwekking van duurzame energie is omstreden. Houtpellets zouden CO2-neutraal zijn omdat bomen tijdens hun groei het broeikasgas weer opnemen dat vrijkomt bij de verbranding. Maar volgens Comité Schone Lucht leidt grootschalige inzet van biomassa tot grote schade aan natuur en biodiversiteit. Hoe duurzaam is biomassaverbranding nu echt? Patricia Osseweijer, hoogleraar biotechnologie en samenleving aan de TU Delft en dr. Fenna Swart, directeur van het Comité Schone Lucht, geven hun visie.

Lokaal of globaal

Terwijl Swart een uitgesproken tegenstander van biomassastook is, werkt Patricia Osseweijer met haar groep aan het ontwerpen van kleinschalig biomassagebruik. In haar onderzoek richt ze zich vooral op afvalstromen van land- of bosbouw. Die worden gebruikt om biobrandstoffen van te maken waardoor de inwoners een extra inkomstenbron ontwikkelen.

Elke drie dagen komt een bulkcarrier met 30 duizend versnipperde bomen aan

De discussie over biomassa in de Europese Unie heeft een andere achtergrond: de grootschalige import. Zo komt er elke drie dagen in de Rotterdamse Waalhaven een bulkcarrier aan met aan boord 30 duizend versnipperde bomen uit de Verenigde Staten (VS) of de Baltische Staten. De houtsnippers zijn gesubsidieerde biobrandstof voor kolencentrales.

Non-gouvernementele organisaties (ngo’s) Estonian Fund for Nature en de Amerikaanse Dogwood Alliance luiden de noodklok. Ze melden dat enorme machines bossen in Estland en het zuidoosten van de Verenigde Staten vermalen tot houtsnippers. In een poging om biomassaverbranding als duurzame energiebron uit te sluiten, stuurden ruim 25 internationale natuur- en bosbeschermingsorganisaties op initiatief van Comité Schone Lucht een brandbrief aan Wopke Hoekstra, Eurocommissaris voor klimaat.

Fenna Swart: het draait om macht en geld (Foto: Comité Schone Lucht).

Grootschalige biomassa-stook levert ruim 40 procent (bron: CBS) van de hernieuwbare energie in Nederland. Fenna Swart, directeur van het Comité Schone Lucht, meldt dat in Nederland jaarlijks 50 duizend hectare bos de verbrander in gaat. “Dat wordt alleen maar meer nu Wopke Hoekstra op de COP 28-klimaatconferentie in Dubai heeft bedongen om het aandeel hernieuwbare energie te verdrievoudigen.” Daarbij legde de Eurocommissaris de oproep op initiatief van Swarts organisatie naast zich neer en stelde dat dit “geen onderwerp van discussie was”.

Swart kan dat alleen verklaren door de volgens haar ‘goed georganiseerde lobby’ achter biomassa. “Het draait om macht en geld, en ondertussen speelt zich een ongeëvenaard ecologisch schandaal af waar natuur en biodiversiteit direct het slachtoffer van zijn”, stelt ze.

Reststromen

Volgens TU-hoogleraar Patricia Osseweijer zal het zo’n vaart niet lopen. Zij zegt de zorg over biomassastook niet te delen. “Sowieso is het goed dat het aandeel hernieuwbare energie wordt verdrievoudigd: elke druppel of gram fossiele energie die we kunnen voorkomen is winst voor het klimaat”, zegt ze. Biomassaverbranding valt onder de huidige regelingen nu eenmaal onder de duurzame alternatieven: het door bomen en andere gewassen opgeslagen CO2 kan nu worden geoogst. “Van de huidige houtige biomassa voor bijstook komt 63 procent uit de Verenigde Staten”, vertelt Osseweijer. “Die bestaat voor 96 procent uit reststromen uit bos- en landbouw. Dat percentage is flink gegroeid de laatste jaren, in 2020 was het nog 60 procent.”

Beschermd bos

Dit klinkt goed maar de werkelijkheid ziet er volgens Swart heel anders uit. Al in 1997 stelde het VN klimaatpanel IPCC dat stook van biomassa wellicht een effectieve maatregel zou kunnen zijn om de CO2-uitstoot omlaag te krijgen, mits er voldoende herplant zou plaatsvinden. Maar, zo stelde het panel toen al, in de praktijk werkt dit niet en is het nauwelijks te controleren. Industriële bosverbranding werd desondanks geformaliseerd omdat onderhandelaars dachten dat biomassa kleinschalig genoeg was om hergroei van bossen te bewerkstelligen. Verbranding van biomassa was nooit bedoeld om miljoenen tonnen hout duizenden kilometers te verschepen om in een ander land te verbranden.

Het is dan ook de vraag of de huidige certificaten die biomassa als duurzaam categoriseren voldoen. De EU stelde tijdens de Kyoto-onderhandelingen in 1997 dat het gebruikte certificeringssysteem effectief is om de duurzaamheid van biomassa te garanderen, en dat houtpellets niet uit beschermd bos komen. Osseweijer sluit zich hierbij aan. Energiecentrales gebruiken volgens de beschikbare rapportages voor het overgrote deel ‘resthout’ dat tot pellets is geperst. Erkende EU-certificeringssystemen garanderen dat de bosbouw duurzaam is, onder andere door controle van de verplichte rapportage van de bedrijven zelf.

“In principe voldoet het hout uit de VS aan die duurzaamheidscriteria”, zegt Osseweijer. “Systematische bos- en kaalkap is niet rendabel op de lange termijn en wordt zeker niet gestuurd door de toenemende vraag naar biomassa voor bijstook. Hout voor bouwmaterialen levert namelijk vele malen meer op.”

Belangenverstrengeling

De praktijk blijkt anders, zegt Swart: “Het hout dat nu voor een groot deel de Europese biomassacentrales voedt, is heel vaak afkomstig uit beschermde, natuurlijke bosgebieden in North Carolina”, stelt zij. “Herplant is in de VS niet verplicht en ook de naleving van eventuele certificering blijkt volgens diverse Amerikaanse NGO’s, waaronder het Dogwood Alliance, niet te werken.”

In Nederland is tien jaar geleden een certificaat voor geimportreerde biomassa ontwikkeld dat nu bekendstaat als het Europese SBP (Sustainable Biomass Program) certificaat. De toekenning hiervan loopt via CertiQ. Dit is een dochtermaatschappij van netbeheerder TenneT, een belangrijke speler in de energietransitie.

Dit betekent dat de certificering van biomassa in handen is van direct belanghebbenden. Zo kregen in 2017 RWE (Essent) en elektriciteitsbedrijf Uniper respectievelijk 2,67 miljard en 630 miljoen euro subsidie van het Nederlandse ministerie van Economische Zaken om ‘groene’ elektriciteit te produceren, op voorwaarde dat de biomassa duurzaam werd gewonnen.

Ontluisterende conclusies

Vanwege de kritiek op het SBP-certificaat, hielden het Britse Biofuelwatch en het Nederlandse Comité Schone Lucht dit label kritisch tegen het licht. Daaruit bleek dat SPB houtwinning toestaat, zelfs als (zoals het geval is in Estland, Letland en het zuidoosten van de VS) intensieve houtkap leidt tot een afname in de CO2-opname en opslag, en de biodiversiteit van het bos. De inspectie van de duurzaamheidscriteria ligt in handen van de houtpelletproducenten.

Ook het Amerikaanse bedrijf Enviva, ’s werelds grootste houtproducent, heeft het Europese SBP-certificaat. Het claimt leider te zijn in duurzame bio-energie uit hout. Het oogst bossen in het zuidoosten van de VS en verwerkt die in maar liefst tien fabrieken tot houtpellets. Dit bedrijf bezocht in 2019 volgens de voorschriften 150 van zijn bossen en in 2018 zelfs nog meer. De controleurs bevestigden dat alle sites aan de duurzaamheidscriteria voldeden.

Frauduleus

De gevolgen van het ontbreken van goed toezicht op de herkomst van houtpellets pakt in de praktijk desastreus uit voor bossen en biodiversiteit. In 2022 klapte een klokkenluider uit de school over de praktijken van Enviva. Hij vertelde dat de groene claims van het bedrijf frauduleus waren en dat er hele bomen, ongeacht hun herkomst, tot pellets werden verwerkt. Ook Heather Hillaker, advocaat van het Southern Environmental Law Center, een non-profit milieuorganisatie, bevestigde het verwijt dat ‘Enviva’s houtpelletfabrieken grote schade hebben berokkend aan de kleine Zuidelijke communities.’

Volgens Dogwood Alliance en Comité Schone Lucht heeft de Verenigde Staten op deze manier ruim 1 miljoen hectare aan biodivers bos verloren. Dit komt bovenop de 15 miljoen hectaren natuurlijk bos die volgens de organisaties de afgelopen zestig jaar al is verdwenen. In diezelfde periode kwamen er 17 miljoen hectaren aan industrieel dennenbos bij. “Het bos groeide weliswaar in kwantiteit, hetgeen door regeringen en energiebedrijven systematisch wordt gepropageerd, maar de natuurwaarde nam drastisch af”, aldus Swart.

Hoewel de kleinschalige inzet van biomassa afkomstig van afvalstromen vaak als duurzaam kan worden aangemerkt, zoals het onderzoek van Ossseweijer laat zien, zijn de huidige praktijken van grootschalige biomassastook in de EU dat meestal niet. Osseweijer: “Praktijken zoals die Dogwood Alliance en Comité Schone Lucht blootleggen zijn slecht voor de lokale bevolking en uiteindelijk ook slecht voor de planeet. Het is goed dat die organisaties daar alert op zijn.”

Verder Lezen

Klimaat

‘Climate: The Movie’ rekent keihard af met klimaatalarm

Avatar foto

Gepubliceerd

op

‘Climate: The Movie’ rekent keihard af met klimaatalarm

De afgelopen week vonden er twee filmpremières plaats in Nederland. Op donderdag was ik zelf nauw betrokken bij de première van ‘Climate: The Movie (The Cold Truth) van de Britse filmmaker Martin Durkin. Een paar dagen later was de beroemde filmregisseur Oliver Stone in Tuschinski te gast bij de Nederlandse première van zijn documentaire ‘Nuclear Now’.

Beide voorstellingen waren met iets minder dan 600 aanwezigen uitverkocht. Dat klinkt logisch voor een voorstelling waarbij Oliver Stone, drievoudig Oscar-winnaar, aanwezig is. Maar wat te denken van die andere documentaire? Daarin komen diverse sceptische wetenschappers aan het woord over klimaatverandering. Een saai gegeven, zou je zeggen, voor een documentaire van 80 minuten. Toch volle bak. Het lijkt erop dat een deel van de bevolking wakker begint te worden en zich af begint te vragen of al die doemverhalen over klimaat wel kloppen.

Nee, stelt ‘Climate: The Movie’ onomwonden. De film breekt het klimaatnarratief volledig af. We leven historisch gezien (honderden miljoenen jaren) juist in een koude periode waarin de CO2-concentratie extreem laag is. Extremen zoals orkanen, overstromingen, droogte en bosbranden zijn niet toegenomen. Planten (en dus landbouwgewassen) en bomen profiteren van de iets hogere CO2-concentraties die we nu hebben in vergelijking met 150 jaar geleden. De aarde wordt groener.

Maar de film, die vanaf vandaag gratis online staat op diverse websites, gaat nog een stap verder. Hoe kan het dat een groot deel van de wetenschap, de media, de politiek en het bedrijfsleven, zo eensgezind is geraakt over dit complexe vraagstuk. Het simpele antwoord is: geld, geld en nog eens geld. “Er staan inmiddels geen miljarden maar biljoenen op het spel”, zegt Nobelprijswinnaar in de natuurkunde (2022) John Clauser. “Ik denk niet dat klimaatonderzoekers ooit zullen terugkrabbelen van hun bewering dat toenemende CO2 de thermostaatknop is van het huidige klimaatsysteem”, zegt Roy Spencer. “Het is duidelijk dat het nu een cultus is, volledig losgekoppeld van de wetenschap”, stelt Richard Lindzen van het Massachusetts Institute of Technology (MIT).

Kernenergie

Het is afwachten hoe het ‘Climate: The Movie’ online zal vergaan. Het is niet uitgesloten dat diverse platforms de film zullen weren, als onderdeel van hun policy om ‘desinformatie’ te bestrijden. Zover zal het niet komen met ‘Nuclear Now’ van Oliver Stone, hoewel ook deze film, ondanks de beroemdheid van de regisseur tot nu toe niet op een warm onthaal kon rekenen in Amerika. In maar liefst 1 uur en 45 minuten neemt Stone, die de voice-over voor zijn rekening neemt zoals David Attenborough dat bij de BBC doet in natuurdocumentaires, de kijker mee in de geschiedenis van het atoom. De Nederlandse tak van de organisatie WePlanet slaagde erin Stone naar Nederland te halen en twee dagen later was hij ook te gast in het Europees Parlement, uitgenodigd door Europarlementariër Rob Roos. De komende weken is de film nog in diverse Nederlandse bioscopen te zien.

Stone kwam op het idee om de film te maken nadat hij in 2019 het boek ‘A Bright Future’ van Joshua S. Goldstein las. Goldstein werkte ook mee aan de film en wordt erin geïnterviewd. Er valt weinig af te dingen op de film. Het biedt een historisch overzicht, vanaf het moment dat Marie Curie radioactiviteit ontdekt, werpen van de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki, hoe daarna het Atoms for Peace-programma leidt tot de succesvolle bouw van ruim vierhonderd kerncentrales, waarna vanaf de jaren ’80, na de ongelukken in Three Miles Island en Tsjernobyl, het tij voor kernenergie begint te keren. De film stelt onder andere dat de Rockefellers, groot geworden in de olie, een rapport arrangeerden in 1956 dat beweert dat iedere vorm van straling gevaarlijk is. Stone maakt daarmee het punt dat de olie-industrie daarmee een concurrent op de markt wilden uitschakelen. Met succes.

Angst

Waar ‘Climate: The Movie’ keihard afrekent met klimaatalarm, is ‘Nuclear Now’ juist heel alarmistisch over klimaatverandering. “Dit was in onze verbeelding net zo erg, of zelfs erger dan het uitsterven door kernwapens, waar we in zekere zin al aan gewend waren geraakt. Maar nu was hier een doemscenario dat echt het einde van de wereld kon inluiden. Klimaatwetenschappers waarschuwden ons dat de mensheid de ecologische systemen van de wereld destabiliseerden”, zegt Stone in de film. Juist vanwege die dreiging hebben we kernenergie keihard nodig, aldus de film. In het Europees Parlement was Stone ronduit bot over Duitsland, dat al zijn kerncentrales gesloten heeft. “Wat is er aan de hand met Duitsland?”, verzuchtte een zichtbaar gefrustreerde Stone over het gebrek aan ‘actie’ in Europa. Hij hintte zelfs dat democratieën niet geschikt zijn om dit soort problemen op te lossen.

Zowel tijdens de Q&A in Tuschinski als in het Europees Parlement benadrukte Stone dat hij niet zoveel op heeft met het angst zaaien door Hollywood. De film begint dan ook met een beroemd citaat van Marie Curie: “Er is niets in het leven om bang voor te zijn, enkel te begrijpen.” Het vreemde is dat op het vlak van klimaatverandering Stone zelf hard meedoet aan bang maken. Hij gebruikt de angst voor klimaatverandering om een lans te breken voor kernenergie.

Het lukte niet om Stone een vraag te stellen. Dit had ik hem willen vragen: heb je het boek ‘Apocalypse Never’ van Michael Shellenberger ook gelezen? Shellenberger was een van de grondleggers van het ecomodernisme, de stroming waartoe WePlanet ook behoort, en een groot pleitbezorger van kernenergie. De twee moeten elkaar toch kennen? En jawel, Stone staat zelfs met een citaat op de website van het boek van Shellenberger: “Het krachtigste en meest invloedrijke boek in het recente verleden is Apocalypse Never van Shellenberger, een verrassend optimistische oproep tegen apocalyptische milieuactivisten die het publieke domein zo domineren. Het belangrijkste boek van deze tijd.”

Wow. Daar zit geen woord Spaans tussen. Maar Shellenberger, diens boek en de optimistische boodschap ervan schitteren door afwezigheid in ‘Nuclear Now’. Stone heeft nog plannen voor een vervolgfilm. Mijn tip: mijnheer Stone, ga eens op onderzoek uit hoe de olie-industrie ook de klimaatagenda mede heeft opgetuigd. Zoals Curie zei, enkel om te begrijpen.

Verder Lezen

Klimaat

Miljardairsfondsen achter nieuwe vloedgolf klimaatzaken

Avatar foto

Gepubliceerd

op

Miljardairsfondsen achter nieuwe vloedgolf klimaatzaken
Foto: ANP Al Gore, Klimaat goeroe en Co-Founder van Generation Investment Management

Klimaatrechtszaken als van Milieudefensie tegen Shell en Urgenda tegen ‘de staat der Nederlanden’ worden gevoerd uit naam van mensenrechten. Maar de uitkomsten van die zaken verzwakken juist de positie van burgers en nationale overheden. Dat constateert oud-medewerker van Milieudefensie en jurist Meike Terhorst. “Veel medewerkers doorzien het dubbelspel nog niet dat gespeeld wordt.”

Juristen werkzaam voor prestigieuze advocatenkantoren lanceerden 7 februari bij de Vrije Universiteit (VU) in Amsterdam de stichting Recht voor Klimaat. Daarmee helpt deze juridische vakvereniging actiegroepen als Milieudefensie en Urgenda die bedrijven en overheden aanklagen voor ‘het klimaat’. Het initiatief past in een groeiend offensief om uit naam van ‘het klimaat’ bedrijven en overheden aan te klagen.

Zo begon Milieudefensie net een klimaatzaak tegen ING. Een buitenlands voorbeeld van zo’n zaak komt van Greenpeace Italië. Op 19 februari begon zijn proces tegen energiebedrijf Eni bij de civiele rechtbank in Rome. Greenpeace baseert zich op nieuwe Europese regulering (Anti-SLAPP) voor bescherming van inspraak van milieuclubs, om toegang tot die rechtbank te krijgen. De zaak wordt gevoerd op basis van mensenrechten, die dankzij Eni’s activiteiten in het geding zouden zijn. Zij claimen twaalf burgers te verdedigen die zich door ‘de klimaatcrisis’ getroffen voelen.

De Zuidas lijkt ‘klimaat’ nu dus ook als verdienmodel te ontdekken. Initiatiefnemer van Recht voor Klimaat is de jurist Danny Hoekzema, afkomstig van Allen & Overy. Naar eigen zeggen wil Hoekzema met zijn vereniging “het recht inzetten voor klimaat en planetaire grenzen waar we tegenaan lopen.” De stichting zal zelf niet als rechtspersoon procederen, zo stelt Hoekzema desgevraagd. Hij spreekt over “juridische oplossingen vinden die bijdragen aan een groene samenleving.” Dat kan juridisch advies zijn aan partijen die wél bedrijven en overheden aanklagen uit naam van ‘het klimaat’.

Fossielvrij voetbal

Hoofdspreker op het ‘kick-off event’ aan de VU op 7 februari dit jaar was Janneke Bazelmans, de senior legal officer van Milieudefensie. Zij is betrokken bij de nieuwe rechtszaak die de milieuclub tegen de ING Bank begint, omdat deze bank nog belegt in fossiele energie. Hiertoe namen zij een fulltime juridisch onderzoeker in dienst, Nicky ten Hoff. Om de kosten van de campagne te dekken, werft de milieuclub nu actief fondsen via YouTube onder de vlag ‘wordt mede-eiser’. Voor een euro donatie kun je helpen de advocatenkosten te dekken.

De hoofdfinancier van Milieudefensie haar activiteiten en campagnes is opmerkelijk genoeg de Staat der Nederlanden zelf: Het ministerie van Buitenlandse Zaken. Dat Ministerie financiert sinds 2016 jaarlijks 11 miljoen euro van Milieudefensie haar jaaromzet van 20 miljoen euro. Die subsidies staan in haar jaarverslag gelabeld voor ‘pleiten en beïnvloeden’. De A12-blokkades werden georganiseerd door beroepsactivisten, indirect door dit ministerie betaald. Daar komt nu dus ‘strafpleiten’ bij. De klimaatzaak tegen Shell kost de vereniging zeven ton euro advocaatkosten per jaar, voor het kantoor van Roger Cox. Deze advocaat is tevens werkzaam voor Urgenda.

Het ministerie van Buitenlandse Zaken blijkt een broeinest voor klimaat- en genderactivisten. Zo was ook Nori Spauwen gastspreker bij de kick-off van ‘Recht voor Klimaat.’ Spauwen was tot afgelopen jaar coördinator Diversiteit en Inclusie bij het ministerie van Buitenlandse Zaken, als speciaal adviseur voor de Secretaris-Generaal. Spauwen voert nu campagne voor ‘fossielvrije’ voetbalwedstrijden met de eveneens van Buitenlandse Zaken afkomstige activist en diplomaat Frank Huisingh. Deze kreeg een jaar sabbatical van het ministerie om de campagne ‘Fossil Free Football’ op te zetten. Die campagne moet een kwaad licht werpen op sponsoring van voetbalclubs door olie- en gasbedrijven.

Miljardairs sponsoren klimaatactie

Milieudefensie haar ‘senior legal officer’ in de Shell-zaak, Eline Zeilmaker, lanceerde afgelopen maand tegelijk een 13-stappenplan voor internationale juristen. Op een interne internetpagina ‘climatecase.milieudefensie.nl’ staat stapsgewijs met juridische artikelen uitgelegd, hoe zij bij de rechtbank in Den Haag won van de koninklijke oliegigant. Milieudefensie voerde haar zaak tegen Shell uit naam van ‘mensenrechten’ bij de Rechtbank in Den Haag. Ook werden internationale klimaatverdragen gebruikt.

De Shell-zaak dient nu als internationaal voorbeeld, voor een waaier aan groeperingen met juristen, die klimaatzaken aanspannen. De oprichting van de stichting Recht voor Klimaat door Zuidas-advocaten kwam dan ook niet spontaan uit de lucht vallen, maar past in een internationaal offensief dat al jarenlang is voorbereid. Volgens de ‘Climate Litigation Databases’ die de Columbia Law School in New York bijhoudt sinds 2011, zouden nu al 891 klimaatgerelateerde zaken zijn gevoerd of nog lopen. Urgenda en Milieudefensie prijken als voorbeeld voor andere juridisch activisten in de top 5.

Maar wie representeren deze clubs nu? Urgenda ontstond in 2007 als afsplitsing van de Erasmus Universiteit, als actiegroep zonder leden. Urgenda wordt gefinancierd door de overheid en de Postcode Loterij. Niettemin beriep de actiegroep zich op een publiek belang dat werd geschaad. Na winst bij de Hoge Raad tegen De Staat der Nederlanden (lees: belastingbetaler) startten zij met extra Postcode Loterij-miljoenen een internationaal team van juristen voor nieuwe zaken: Het Climate Litigation Network in Amsterdam. Dat netwerk werkt samen met de in 2007 opgerichte juridische actiegroep ClientEarth in Londen.

Klimaatadvocaten waarschuwen overheden

In een ronkend persbericht ‘Top lawyers join forces to warn governments’ op 27 september 2023 liet dat Urgenda-netwerk met haar directrice Sarah Mead al dreigende taal klinken: “Klimaatactie is een wettelijke verplichting, en de wet staat aan onze kant. Advocaten en activisten gaan dat voordeel gebruiken om overheden aan te klagen die klimaatdoelen niet halen.” De inkomstenstroom lijkt dusdanig, dat dit Urgenda netwerk nu alweer drie nieuwe juristen zoekt.

Het Britse ClientEarth werd opgericht door de juridisch activist James Thornton van de Natural Resources Defense Council (NRDC). Deze voerde als Wall Street-advocaat al jaren succesvolle procedures tegen bedrijven en overheden. Het klimaat procederen van het in 2007 eveneens opgerichte Urgenda, blijkt dus geen origineel idee. Wall Street was hen voor. Thornton kreeg een startsubsidie van het investeringsfonds Imperial Capital, om de Amerikaanse manier van milieuactivisme naar Europa te brengen.

De financiers van het jaarbudget van 33 miljoen euro zijn, net als bij Milieudefensie nu, de overheid en miljardairs. Top-geldschieter vormt de Londense miljardair Chris Hohn zijn Children’s investment Fund Foundation (CIFF). Daarnaast is ook de Postcode Earth Trust belangrijkste geldschieter. Dat is het Britse exportproduct van Postcode Loterij-miljardair Boudewijn Poelmann. Het lijkt dus dat dergelijke clubs vooral de belangen van een kleine groep mensen vooruithelpt.

‘Boemerang in gezicht burger’

Alle aanspraak op mensenrechten verhult, dat juist burgers de rekening krijgen van klimaatzaken. Op de winst van Urgenda volgde in 2022 een extra Rijksuitgave van 35 miljard euro aan ‘klimaat’, die door belastingbetalers wordt opgebracht. Urgenda schrijft die extra rijksuitgave in haar jaarverslag 2022 toe aan haar eigen lobby. Ook de Shell-zaak kan grotendeels ten laste komen van doorsnee-autorijders.

De door de rechtbank in Den Haag aan Shell opgelegde 45 procent CO2-reductiedoelen voor 2030, komen namelijk vooral op het conto van gebruikers van Shell zijn producten. Slechts 15 procent van de CO2-emissies van Shell komen direct voor rekening van haar eigen activiteiten. De rest valt onder zogenaamde ‘Scope 3-emissies.’ Dat zijn gebruikers-emissies die bijvoorbeeld autorijders veroorzaken die Shell-benzine tanken.

De rechtbank bleef in het vage, over hoe de overige 85 procent Scope 3-emissies moeten worden weggepoetst door Shell: “Zo kan niet Shell, maar de gebruiker – dus via een omweg de burger – worden aangepakt”, aldus Meike Terhorst van Koopman advocaten. Zij werkte in 2020 als jurist voor Milieudefensie, bij de lobby tegen het Canadees-Europese vrijhandelsverdrag CETA. Dat verdrag geeft internationale investeerders meer bescherming tegen regels van nationale overheden.

“Burgers hebben niet zomaar een CO2-loos alternatief vervoer”, stelt Terhorst. “Terwijl Shell gewoon door kan gaan met olie- en gasverkoop. Ook kunststoffen worden immers van olie gemaakt.” Een schijnbaar vanuit ‘burgers’ opgestarte klimaatzaak werkt zo volgens haar dus mogelijk “als boemerang in het gezicht van die burger. “Met zo’n rechterlijke uitspraak veroorzaak je een rechtsbasis voor persoonsgebonden CO2-budgetten en een CO2-voetafdruk”, aldus Terhorst. “Een zaak die uit naam van publiek belang gevoerd wordt, kan zo als boemerang terug keren in het gezicht van burgers. Maar ook van kleinere bedrijven en nationale overheden.”

Al Gore klaar om te cashen

Hetzelfde kartel van banken en energiemultinationals kan ook profiteren van klimaatwetten. Daardoor moeten bedrijven en overheden duizenden miljarden euro’s uitgeven. Doen ze dat niet, dan staan klimaatjuristen klaar om ze naar de rechtszaal te dwingen. Een voorbeeld van het nieuwe corporate verdienmodel is klimaatgoeroe Al Gore. Net als Larry Fink van BlackRock en Feike Sijbesma (DSM) is Gore commissaris van het World Economic Forum (WEF).

Op 21 februari 2024 lanceerde hij bij het WEF een voorstel, om jaarlijks 5000 miljard dollar investeringen te doen in ‘klimaat’ tot 2030. Lees: publieke kapitaalinjecties, wat Gore eerder ‘politieke wil’ noemde. Dat zijn bestedingen waar zijn geldfirma Generation Investment Management van profiteert. Hij richtte die firma op met een bankier van Goldman Sachs. Plots vallen de juridische klimaatoffensieven op hun plek: zij helpen investeerders als Al Gore aan ‘groene’ miljarden.

Met alle subsidies en miljardairsfondsen, lijken vroegere ‘grassroots’-clubs dus ingekapseld te zijn voor een elitaire agenda. “De meeste medewerkers van Milieudefensie doorzien nog niet het dubbelspel dat gespeeld wordt”, stelt Terhorst, die recent het bestuur van de club verliet. “Ze geloven echt met iets goeds bezig te zijn, en kunnen het zich niet voorstellen. Al zijn er ook mensen die dat wel degelijk moeten doorzien.”

Verder Lezen

Recent

Coronaherstelfonds is symptomatisch voor disfunctioneren van de EU Coronaherstelfonds is symptomatisch voor disfunctioneren van de EU
Column15 uur geleden

Coronaherstelfonds is symptomatisch voor disfunctioneren van de EU

Terwijl Nederland zucht onder de nasleep van de coronacrisis en de economische klap die vooral kleine ondernemers en het midden-...

Nederlandse media muisstil over corona-onthullingen in Duitsland Nederlandse media muisstil over corona-onthullingen in Duitsland
Opinie1 dag geleden

Nederlandse media muisstil over corona-onthullingen in Duitsland

Het was te verwachten… terwijl in de Duitstalige landen ‘RKI-Files’ trending is, inmiddels alle ‘gerespecteerde’ kranten en televisiekanalen erover berichten,...

De huidige overheidscommunicatie is maatschappelijk destructief De huidige overheidscommunicatie is maatschappelijk destructief
Column2 dagen geleden

De huidige overheidscommunicatie is maatschappelijk destructief

Het mogelijk aantreden van een bijzonder parlementair kabinet, waarbij het machtsaccent verschuift naar de Tweede Kamer, biedt een uitgelezen kans...

Wat de Oekraïense bevolking offert om bij de EU en NAVO te komen Wat de Oekraïense bevolking offert om bij de EU en NAVO te komen
Buitenland3 dagen geleden

Wat de Oekraïense bevolking offert om bij de EU en NAVO te komen

Oekraïne wil graag zo snel mogelijk lid worden van de NAVO en de EU. Om dat proces te versnellen is...

Duitsland ontwaakt uit corona-nachtmerrie Duitsland ontwaakt uit corona-nachtmerrie
Gezondheid3 dagen geleden

Duitsland ontwaakt uit corona-nachtmerrie

In Duitsland is een opmerkelijke ontwaking gaande. De diepe wonden die corona heeft veroorzaakt in de samenleving begint de media...

In naam van klimaatverandering wordt ontbossing juist versneld In naam van klimaatverandering wordt ontbossing juist versneld
Klimaat4 dagen geleden

In naam van klimaatverandering wordt ontbossing juist versneld

Grote kolencentrales willen overstappen op houtpellets omdat kolen per 2030 verboden worden. De Tweede Kamer debatteerde er deze maand over....

Rutte: een misdaad kan pas bepaald worden als bekend is wie de dader is Rutte: een misdaad kan pas bepaald worden als bekend is wie de dader is
Politiek5 dagen geleden

Rutte: een misdaad kan pas bepaald worden als bekend is wie de dader is

Is dit Ruttiaans, Cruyffiaans of de uitspraak van iemand die een beetje in de war is? In een debat vraagt...

Slaapwandelend de Derde Wereldoorlog in (4) Slaapwandelend de Derde Wereldoorlog in (4)
Column6 dagen geleden

Slaapwandelend de Derde Wereldoorlog in (4)

De uitdrukking ‘slaapwandelend de Derde Wereldoorlog in’, die nu al voor de vierde keer boven deze column staat, komt natuurlijk...

‘Climate: The Movie’ rekent keihard af met klimaatalarm ‘Climate: The Movie’ rekent keihard af met klimaatalarm
Klimaat7 dagen geleden

‘Climate: The Movie’ rekent keihard af met klimaatalarm

De afgelopen week vonden er twee filmpremières plaats in Nederland. Op donderdag was ik zelf nauw betrokken bij de première...

Coronaherstelfonds is symptomatisch voor disfunctioneren van de EU Coronaherstelfonds is symptomatisch voor disfunctioneren van de EU
Column1 week geleden

Communistische earningsstripping leidt mkb’ers naar karige oude dag

De geschiedenis lijkt zich te herhalen. In tijden van armoede wordt er hard gewerkt en na verloop van tijd groeit...

Trending



This will close in 0 seconds