15 min steden, een openlucht gevangenis?

De World Health Organization (WHO) ligt al sinds de start van de coronapandemie onder een vergrootglas. Na corona bleef dat zo vanwege de veronderstelde dreiging van het nieuwe Mondiale Pandemieverdrag dat de WHO een soort almacht moet geven als er weer een pandemie dreigt. Vanaf 2020 is er ook toenemende aandacht voor de man die de WHO dagelijks leidt: Tedros Adhanom Ghebreyesus. Wie is die man eigenlijk en wat zou hij allemaal op zijn kerfstok hebben? Als je naar hem op internet zoekt, kom je een aantal verbijsterende zaken tegen die nauwelijks in de reguliere pers worden besproken.

Het (politieke) verleden van Tedros Adhanom Ghebreyesus

Geboren en getogen in Ethiopië, werd Tedros in 2005 minister van Volksgezondheid. In 2012 werd hij minister van Buitenlandse Zaken van zijn land, aldus Wikipedia.

In 2017 kandideerde hij zich voor de topbaan bij de WHO met steun van zijn regering. Zijn campagne draaide om ‘gezondheidszorg voor iedereen’. Hij werd verkozen boven de Britse arts David Nabarro en de Pakistaanse cardiologe Sania Nishtar, en werd de achtste directeur-generaal van de WHO en de eerste Afrikaan in deze functie.

Vanaf de benoeming in 2017 al in de problemen

Een paar weken voor zijn benoeming in 2017, bracht de New York Times (NYT) een vernietigend artikel uit over Tedros dat hem in feite diskwalificeerde voor de topfunctie bij de WHO.

De NYT schrijft op 13 mei 2017 dat Tedros maar liefst drie cholera-epidemieën in zijn thuisland Ethiopië heeft verdoezeld (ook voor de WHO), toen hij minister van Volksgezondheid was. De beschuldiging werd geuit door een prominente Engelse mondiale gezondheidsexpert die ook informeel adviseur was van David Nabarro, een rivaliserende kandidaat in de race voor het WHO- voorzitterschap.

De Amerikaanse adviseur van Tedros, Lawrence O. Gostin, werkzaam aan de Universiteit van Washington, vestigde de aandacht op de lange geschiedenis van Ethiopië in het ontkennen van cholera-uitbraken en gaf aan dat dit ‘gebruikelijk’ is.

Volgens het NYT-artikel, klagen WHO-ambtenaren echter al jaren dat Ethiopische functionarissen niet de waarheid vertellen over deze uitbraken in hun land en daarmee de veiligheid in de regio in gevaar brengen.

Tijdens eerdere uitbraken meldden verschillende nieuwsorganisaties, waaronder The Guardian en The Washington Post, dat niet bij naam genoemde Ethiopische functionarissen hulporganisaties onder druk zetten om het gebruik van het woord ‘cholera’ te vermijden en het aantal getroffen mensen niet te melden.

Ondanks deze controverse, bleef de Ethiopische regering de benoeming van Tedros steunen in 2017. Dat zou echter binnen een paar jaar veranderen.

WHO-beleid tijdens de coronapandemie

Een paar weken na de uitbraak van de coronapandemie werd Tedros door het Westen ervan beschuldigd primair de belangen van China te hebben gediend. Hij werd (onder andere door de Amerikaanse Council on Foreign Relations) beschuldigd van vriendjespolitiek met China, het bevoordelen van China tijdens de beginperiode van de pandemie en van het te laat uitroepen van de pandemie in het belang van China.

Aanvankelijk zou Tedros de ernst van de situatie zelfs volledig ontkennen en het belang van de Chinese economie vooropstellen, aldus de Amerikaanse publieke omroep Voice of America (VOA).

In januari 2020 werd Tedros zelfs nog gefotografeerd terwijl hij de Chinese leider Xi Jinping de hand schudt op de overwinning van China op het coronavirus door een politiek van insluiting.

In 2021 komen dramatische feiten boven tafel

In het jaar 2021 valt de Ethiopische regering de WHO-voorzitter hard aan met forse beschuldigingen. De regering, die hem in 2017 nog door dik en dun steunde bij de verkiezing tot voorzitter, probeerde hem dat jaar in diskrediet te brengen met beschuldigingen van verduistering en seksueel wangedrag, voorafgaand aan zijn herbenoeming bij de WHO in 2022.

Volgens de premier van Ethiopië, voormalig Nobelprijswinnaar voor de vrede Abiy Ahmed, heeft Tedros de kant gekozen van het Volksbevrijdingsfront TPLF, dat jarenlang de baas was in Ethiopië. Daarmee is hij een belangrijke factor bij de instandhouding van de bloederige burgeroorlog die al jaren in dat land woedt, zo is de gedachte.

Tedros, die alle beschuldigingen heeft ontkend, zei in 2021 dat hij voorzichtig is om terug te keren naar zijn geboorteland Ethiopië (het op één na meest bevolkte land van Afrika) omdat hij vreest voor de veiligheid van zichzelf en zijn gezin.

Begin 2022 lijkt het volledig fout te gaan met de reputatie van de WHO-voorzitter, maar wordt hij toch herkozen

Op 15 januari 2022 bericht persbureau Reuters dat de regering van Ethiopië de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft opgeroepen een onderzoek in te stellen naar de WHO-voorzitter wegens zijn steun aan opstandige milities die strijden tegen de Ethiopische regering.

“De morele, juridische en professionele status van Tedros Adhanom bedreigt de organisatorische status van de WHO”, verklaarde Ethiopië. “Hij heeft schadelijke desinformatie verspreid en de reputatie, onafhankelijkheid en geloofwaardigheid van de WHO in gevaar gebracht, wat duidelijk blijkt uit zijn berichten op sociale media”, aldus het ministerie van Buitenlandse Zaken van Ethiopië.

Op 25 januari 2022, tien dagen na de zware aanklachten uit Ethiopië, nomineert de directie van de WHO echter Tedros opnieuw voor een termijn van 5 jaar. Volgens de directie van de WHO is hij de enige kandidaat voor deze positie dat jaar. Op 25 mei 2022 bevestigen 196 lidstaten van de WHO de benoeming.

Waarom kiest de wereld een zwaar omstreden persoon als voorzitter van de WHO?

De NOS noemde in september 2023 de burgeroorlog in Ethiopië de bloederigste oorlog van 2022. Een oorlog die dat jaar veel meer slachtoffers heeft geëist dan in Oekraïne, maar waar de wereld geen enkele interesse in toont. De voorzitter van de WHO speelt hierin een prominente rol volgens zijn eigen regering.

Eind oktober 2023 komt de regering van Ethiopië met nieuw aanklachten middels een dossier van 45 gigabyte dat beschuldigingen van verduistering van overheidsgelden, seksueel wangedrag en vervalste aanbestedingen aantoont.

Waarom kiest de wereld zo’n controversieel iemand als Tedros Adhanom Ghebreyesus opniéúw als voorzitter van de WHO?

Om dat te begrijpen is het nodig om naar de samenstelling van de WHO-directie te kijken. Deze bestaat grotendeels uit Europeanen, gevolg door Afrikanen. Noord- en Zuid-Amerika samen, hebben minder WHO-directieleden dan Europa.

Volgens The Associated Press (AP) waren de Europese leden en met name Frankrijk en Duitsland de eerste groep die de herverkiezing van Tedros steunden. Om dat weer te begrijpen is het noodzakelijk te weten dat de EU de initiator is van het grootste project dat de WHO op stapel heeft staan: het Mondiale Pandemieverdrag waar momenteel zoveel over te doen is.

De Europese Raad (van ministers) besloot op 20 mei 2021 om bij de WHO een proces te starten waarmee een nieuw mondiaal pandemieverdrag vergaande bevoegdheden aan de WHO delegeert ingeval van een nieuwe pandemie. Met dit initiatief verzekert de EU zichzelf van een dominante rol in dit nieuwe mondiale wetgevingsproces. Tedros gaat daarbij helpen.

Op 8 april 2024 stationeerde Litouwen een aanzienlijk aantal Duitse soldaten en militair materieel op zijn grondgebied ter bescherming tegen een dreigende inval door Rusland, zo bericht mediabedrijf Euronews, dat actief is binnen alle EU-lidstaten. Vanwaar deze paniek en hoelang gaat dit allemaal duren?

4.800 Duitse soldaten worden permanent gestationeerd in Litouwen

Duitsland is begonnen met het inzetten van troepen bij NAVO-bondgenoot Litouwen, waarbij de minister van Defensie van het land dit een “belangrijke stap” noemt.

Het is voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog dat Duitse soldaten permanent buiten het land zijn gestationeerd.

Als reactie op de veranderende veiligheidssituatie in Europa beloofde de Duitse regering een gevechtsklare en onafhankelijk capabele gevechtseenheid naar Litouwen te sturen. Het gaat hier dus om een Duitse actie die los staat van verdere militaire EU- of NAVO-plannen.

Volledig operationeel in 2027

De brigade zou in 2027 volledig operationeel moeten zijn, meldde het Duitse persbureau dpa. Daarmee is een permanente aanwezigheid gepland van ongeveer 4.800 soldaten en ongeveer 200 burgerleden van de Bundeswehr, die hun gezinnen kunnen meenemen.

Het jaar 2027 wordt vaker genoemd door hoge legerofficieren en ministers van defensie van EU-lidstaten. Zie hiervoor ook mijn eerdere artikel op Indepen.

Duitse leger wil weer de trots van Europa worden volgens minister van Defensie

Op 5 april kondigde Boris Pistorius, minister van Defensie, een plan aan om het militaire commando van Duitsland te stroomlijnen en te reorganiseren, als onderdeel van de inspanningen om de strijdkrachten van het meest bevolkte Europese lid van de NAVO ‘oorlogsgeschikt’ te maken. Lagere en middelbare schoolkinderen krijgen ook onderwijs in oorlogsvoering en het belang van een sterk leger.

Pistorius heeft vanaf januari dit jaar regelmatig gewezen op het gevaar van een mogelijk toekomstige Russische aanval op een NAVO-land.

Hij heeft herhaaldelijk gezegd dat het Duitse leger ‘oorlogsvaardig’ moet worden, een woordkeuze die vele Duitsers schokkend vinden, gezien de ervaringen van het land na de Tweede Wereldoorlog.

In 2022 beloofde Olaf Scholz de Duitse defensie-uitgaven te verhogen tot een NAVO-doelstelling van 2 procent van het bruto binnenlands product, een niveau waar Duitsland, net als een aantal andere landen, lang niet aan had voldaan. Hij zette een speciaal fonds op van 100 miljard euro extra om de Bundeswehr te moderniseren.

Ook Nederland moet zich voorbereiden op de ontvangst van lijkzakken

Demissionair minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, Geoffrey van Leeuwen, maakte het op 8 april nog wat bonter met de uitspraak dat Nederland eraan zal moeten wennen dat het mogelijk een hoge prijs betaalt voor zijn veiligheid en welvaart. “Ook als die wordt gemeten in burgerslachtoffers of bodybags.” Hiermee bedoelt hij dat er in de naaste toekomst doden kunnen vallen, onder burgers of militairen, aldus persbureau ANP.

Wennen aan dit idee is nodig omdat Europa niet langer kan leunen op de Verenigde Staten, zei de minister in een toespraak op de Universiteit Leiden. Maar het is ook nodig om een signaal af te geven aan landen als China, Rusland en Iran dat het Westen zijn belangen zal verdedigen.

Oekraïne is slechts het begin

Het Poolse ‘Centre for Eastern Studies’ (OSW), onderdeel van het ministerie van Defensie, stelt in deze documentaire dat de inval in Oekraïne slechts het begin is van een veel groter Russisch – Chinees plan om de Verenigde Staten ‘op te ruimen’ als dominante wereldmacht. De VS-hegemonie moet worden vervangen door de combinatie China-Rusland-Europa. De eerdergenoemde documentaire legt uit hoe dat in zijn werk zou moeten gaan en op welke termijn. In die planning komt ook het jaar 2027 weer naar voren als het jaar waarin de oorlog waarschijnlijk losbarst.

Persoonlijk naschrift

De wereld, en vooral de westerse wereld, is de afgelopen jaren opgeschrikt door de ene extreme gebeurtenis na de andere. Het begon in 2019 met de door de EU afgekondigde Klimaatcrisis die tot wereldvernietiging kan leiden, in 2020 kwam de (eveneens wereldwijde) coronacrisis, in 2022 de Rusland-Oekraïne oorlog, in 2023 de Israël-Gaza oorlog en als sausje daaroverheen een alomvattende dreiging van een wereldwijde financieel-economische crisis als gevolg van het jarenlange opbouwen van schulden door wanbeleid van centrale banken.

Het wordt gepresenteerd als een opeenvolging van pure pech, maar achter al deze mondiale ellende is wel degelijk een breder politiek wanbeleid te herkennen. Wanbeleid als gevolg van een gebrek aan acceptatie dat de westerse wereld haar eigen kaarten heeft verspeeld en nu probeert de rest van de wereld op de blaren te laten zitten van dat eigen wanbeleid.

Voormalig CIA-analist en klokkenluider John Kiriakou bevestigde op 23 maart 2024, in een interview met Fault Lines, dat WikiLeaks oprichter Julian Assange drie maanden eerder een schikkingsaanbod van de Verenigde Staten heeft afgeslagen. De Australische online-uitgever, die sinds 2019 in een uitleveringsproces verwikkeld is met de VS, zou in ruil voor zijn vrijheid hebben moeten bekennen dat de hem voorgeworpen aanklacht van spionage terecht was.

De bevestiging van Kiriakou volgde op berichten in de Wall Street Journal en Consortium News van 20 maart dit jaar, waarin gewag werd gemaakt van schikkingsonderhandelingen tussen de VS en de online-uitgever. Dit bericht werd vrijwel direct door een de Amerikaanse advocaat van Assange, Barry Polack, tegengesproken: “Aangezien het voor advocaten van de heer Assange ongepast is te reageren terwijl de zaak nog bij het Britse gerechtshof ligt, kan alleen gesteld worden dat wij geen indicatie gekregen hebben dat het Amerikaanse ministerie van Justitie de zaak wenst op te lossen en dat de Verenigde Staten met dezelfde vastbeslotenheid voortgaan om Assange op basis van alle 18 aanklachten uitgeleverd te krijgen en hem 175 jaar gevangenisstraf op te leggen.” Het ministerie zelf heeft niet op de berichten gereageerd.

Hoewel Assange al vijf jaar in vrijwel eenzame opsluiting in Londen verkeert (op 11 april 2024 begint hij aan zijn zesde jaar) en zijn (mentale) gezondheid slecht is, verwierp Assange het voorstel. “Hij zei niet alleen ‘Nee’, maar ‘Nee, nooit’ (‘Hell, no!’)”, aldus Kiriakou. Assange weigert verantwoordelijk gehouden te kunnen worden voor eventuele toekomstige vervolgingen van journalisten. De schuldverklaring zou impliceren dat het bedrijven van journalistiek voortaan per definitie aangemerkt kan worden als spionage. De desastreuze precedentwerking die van deze schikking uit zou gaan, zou betekenen dat iedere verslaggever die oorlogsmisdaden en andere misdrijven van de Amerikaanse overheid aan het licht wil brengen, waar hij zich ook ter wereld bevindt, eveneens op basis van de Espionage Act vervolgd zou kunnen worden.

De spionageaanklacht van de Verenigde Staten stoelt op de gedachte dat artikelen die overheid kritische en -gevoelige informatie onthullen, gelezen kunnen worden door terroristen. Journalistiek wordt daarmee geclassificeerd als het doorgeven van geheime informatie aan vijandelijke machten. Voor spionageactiviteiten geldt in de Verenigde Staten de doodstraf, althans, tijdens oorlogstijd. De vraag is in hoeverre het conflict in Oekraïne (waaraan de Verenigde Staten continu geld, wapens en/of mankrachten leveren), of de oorlog in Afghanistan of Irak (met terugwerkende kracht) bij de berechtiging van Assange als de doodstraf-legaliserende oorlogssituatie zal worden opgevat.

Inmiddels is er een tweede schikkingsvoorstel gedaan, de ‘plea deal’ waarover de Wall Street Journal en Consortium News berichtten. Assange wordt nu gevraagd schuld te bekennen aan het verkeerd behandelen (‘mishandling’) van geheime informatie. Dit geldt als een veel minder zwaar misdrijf dan spionage, maar valt wel in dezelfde juridische categorie. De maximale straf die hiervoor gegeven kan worden is vijf jaar, precies de tijd die Assange inmiddels al in de Londense Belmarsh gevangenis heeft uitgezeten. Net als in het eerdere voorstel zou Assange, in ruil voor zijn bekentenis, het Verenigd Koninkrijk moeten verlaten en zich als een vrij man in zijn geboorteland Australië mogen vestigen, aldus Kiriakou. Assange en zijn advocatenteam hebben gezegd het voorstel in overweging te nemen.

Julian Assange is de enige journalist, een buitenlander bovendien, bij wie de Espionage Act daadwerkelijk tot een strafproces heeft geleid. Tot nog toe heeft de First Amendment van de Amerikaanse The Bill of Rights de persvrijheid gegarandeerd en journalisten beschermd. De pogingen hem als spion te bestempelen zijn uitzonderlijk te noemen. Assange is geen Amerikaanse staatsburger, heeft nooit in of voor de Verenigde Staten gewerkt, noch ooit een geheimhoudingsverklaring of andere overeenkomst met de Verenigde Staten ondertekend. Hij publiceerde documenten die hem door met name klokkenluiders werden toegestuurd. Dit geldt in de journalistiek als een normale ‘behandeling van informatie’.

De uitleveringszaak gaat om de in 2010 door Chelsea (toen nog Bradley) Manning gelekte documenten en video’s, waaronder de Afghan War Diary, Iraq War Logs en video Collateral Murder. Andere mediakanalen, zoals de New York Times, zijn voor het publiceren van dezelfde informatie niet vervolgd. Cryptome.org publiceerde de informatie zelfs zonder persoonsnamen geredigeerd te hebben. Ook dat medium is nooit aangeklaagd. Obama verleende Manning in 2016 gratie. In 2019 werd ze opnieuw gearresteerd omdat ze weigerde tegen Assange te getuigen. De rechter sprak haar in 2020 weer vrij. De Verenigde Staten lijken het specifiek op Assange en diens denkbeelden gemunt te hebben en lijkt het dus om een politiek proces te gaan.

Opvallend is dat zes dagen na het verschijnen van het artikel in de Wall Street Journal, het Britse gerechtshof aankondigde direct de volgende dag uitspraak te doen met betrekking hoger beroep verzoek van Assange. De uitspraak bleek een voorlopige: Assange mag in hoger beroep gaan op drie van de negen aangedragen gronden, mits de Verenigde Staten vóór 17 april geen acceptabele garanties kunnen geven die de drie gronden zouden opheffen. Terwijl Assange de schikking overweegt, bereiden beide partijen zich voor op de volgende zitting, gepland voor 20 mei 2024.